Appointment to and Holding of Collegial Offices in the Early Principate Using the Example of Curatorial Colleges
Ключевые слова:
collegiality, college of officials, cura urbis, curatorАннотация
In the period of the Roman Republic, collegiality was one of the principles guiding the holding of offices. Its application, along with the application of the principles of election, term of office, lack of remuneration, and accountability, allowed for mutual control among those in power, and provided citizens with a sense of relative security against a potential return to monocracy. Single-member offices were thus filled extremely rarely and only in extraordinary circumstances. According to common practice and with few exceptions, ordinary offices in the Republic were filled by two people. The reign of Emperor Augustus brought major changes in this regard. While the first princeps did not abolish magistrates, he stripped them of many of their previous powers in favor of his own officials. These were the prefects and curatores appointed to take care of the City. While the prefects performed their functions individually, the curatores acted in the form of boards. The internally hierarchical curatorial colleges, however, in no way resembled the collegially held republican offices. The following considerations will attempt to determine the rules according to which curatorial colleges for cura urbis matters functioned, and whether in the case of this sphere of public administration collegiality was an apt solution, and if so, what supports this conclusion. The considerations presented herein are based on the study of legal texts, in particular excerpts from the Digests of Justinian and literary texts. The most valuable sources of information are Frontinus’ De aquaeductu urbis Romae and Svetonius’ De vita Caesarum.
Библиографические ссылки
Digesta Iustiniani: D. 1,2,2,16.
Plutarch, Vitae parallelae: Plut., Caes. 5.
Frontinus, De aquaeductu urbis Romae: Front., de aq. 1,1; Front., de aq. 2,1; Front., de aq. 2,101; Front., de aq. 99,4-5; Front., de aq. 100,1-2; Front., de aq. 101,2; Front., de aq. 129,5; Front., de aq. 129,9-10; Front., de aq. 104,2; Front., de aq. 112,2-7; Front., de aq. 114.
Suetonius, De vita Caesarum: Liv. 2,33; 101,3-4; Aug. 37,1; Vit. 5.
Marcus Tullius Cicero, Epistula, Ad Atticum: Cic., ad Att. 1,10.
Cassius Dio Cocceianus, Historia Romana: Dio Cass. 57,14; Dio Cass. 58,8.
Publius Cornelius Tacitus, Annales: Tac. 1,52; 1,170.
Corpus Inscriptionum Latinarum : CIL 31545; CIL II 6085; CIL III 10336; CIL VI 814; CIL VI 1261a; CIL VI 1266; CIL VI 1267a,b; CIL VI 1854; CIL VI 3138°; CIL VI 3536; CIL VI 41075; CIL VII 1054; CIL IX 3306; CIL X 7857; CIL XIII 9082.
Tabula Heracleensis (ed. Crawford): Tab. Her. 2, 50-52.
Aldrete Gregory.S., Floods of the Tiber in ancient Rome, Baltimore 2007.
Bruun Christer, L’amministrazione imperiale di Ostia e Portus, [in:] Ostia e Portus nelle loro relazioni con Roma, eds Ch. Bruun, A. G. Zevi, “Acta Instituti Romani Finlandiae” 2002, vol. 27.
Bruun Christer, Roman Government and Administration, [in:] The Oxford Handbook of Roman Epigraphy, eds C. Bruun, J. Edmondson, Oxford 2015.
Bruun Christer, The Water Supply of Ancient Rome. A Study of Roman Imperial Administration (Commentationes Humanarum Litterarum. 93), Helsinki 1991.
Bruun Christer, Die ‘Historia Augusta’, die Proskriptionen des Severus und die ‘curatores operum publicorum’, “Arctos” 1990, vol. 24.
Burdese Alberto, Manuale di diritto pubblico romano, Turin 1987.
Cangelosi Elisabetta, L’Eau bien commun, bien public. Une réflexion a partir de la Rome ancienne, 2021, https://hal.science/hal-03407473/file/WP%203%20Cangelosi%20(2016)%20-%20L_eau%20bien%20commun.pdf.
Cinzah Vanlianthang, Dictionary of Politics and Government3, Cambridge 2004.
Cosenza Mario Emilio, Official Positions after the Time of Constantine, Pennsylvania 1905.
Dalla Rosa Alberto, Roms städtische Autoritäten unter Augustus: eine Revolution?, [in:] Die Verwaltung der Stadt Rom in der Hohen Kaiserzeit. Formen der Kommunikation, Interaktion und Vernetzung, eds K. Wojciech, P. Eich, Munich 2018.
De Martino Francesco, Storia della costituzione romana, IV, Naples 1974.
De Ruggiero Ettore, curator locorum publicorum iudocandorum ex s.c., [in:] Dizionario epigrafico di antichita romanae, Rome 1961.
Eck Werner, Beförderungskriterien innerhalb der senatorischen Laufbahn, dargestellt an der Zeit von 69 bis 138 n. Chr., “Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt. Geschichte und Kultur im Spiegel der neueren Forschung” 1974, vol. 2, no. 1.
Eck Werner, ‘Cura viarum’ und ’cura aquarum publicorum’ als kollegiale Ämter im frühen prinzipat, KLIO 1992, vol. 74.
Fischer Renate, Umweltschützende Bestimmungen im Röm Recht, Aachen 1996.
Frontinus Sextus Julius, O akweduktach Miasta Rzymu. Traktaty miernicze, eds A. Pikulska-Radomska, K. Tadajczyk, Łódź 2017.
Girard Paul Frédéric, Textes de droit romain. Publié et annoté, Paris 1913.
Glace Peter Geoffrey William, adiutor, in: Oxford Latin Dictionary, Oxford 2005.
Homo Léon, Rome impériale et l’urbanisme dans l’antiquité, Paris 1951.
Jurewicz Aleksander, Sitek Bronisław, Ustrój republikański, [in:] Rzymskie prawo publiczne, eds B. Sitek, P. Krajewski, Olsztyn 2006.
Kamińska Renata, Ochrona dróg publicznych przez urzędników rzymskich, „Zeszyty Prawnicze” 2008, vol. 8, no. 2.
Kamińska Renata, Ochrona dróg i rzek publicznych w prawie rzymskim okresu republiki i pryncypatu, Warsaw 2010.
Kamińska Renata, Cura aquarum w prawie rzymskim, „Zeszyty Prawnicze” 2010, vol. 10, no. 2.
Kamińska Renata, Augustus nova officia excogitavit (Suet. Aug. 37). Oktawian August twórcą cura urbis?, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2013, vol. XII.
Kamińska Renata, Koncesje wodne w rzymskim prawie publicznym okresu republiki, [in:] Interes prywatny a interes publiczny w prawie rzymskim, eds B. Sitek, C. Lázaro Guillamón, K. Naumowicz, K. Zaworska, Olsztyn 2012.
Kamińska Renata, Zjawisko kradzieży wody publicznej w starożytnym Rzymie, „Zeszyty Prawnicze” 2014, vol. 14, no. 3.
Kamińska Renata, Procuratores – imperial agents or curators’ assistants?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2019, Prawo 27, vol. 108.
Kapłoniak Katarzyna, Urzędy kuratorskie administracji miejskiej Rzymu od Augusta do Dioklecjana, Krakow 2013.
Keenan-Jones Duncan, García Marcelo, Travertine-Based Estimates of the Amount of Water Supplied by ancient Rome’s Anio Novus aqueduct, “The Journal of Archaeological Science: Reports” 2015, vol. 3.
Klischat Susanne, “Alle Straßen führen nach Rom” die Via Appia und andere Römerstraßen, 1996, http://www.klischat.net/onlnepub/referate/rom/rom.htm.
Kłodziński Karol, Officium a rationibus, Toruń 2017.
Kołodko Piotr, Uwagi na temat odpowiedzialności magistratus populi Romani w świetle prawa prywatnego oraz prawa publicznego, „Zeszyty Prawnicze” 2014, vol. 14, no. 3.
Kolb Anne, Die kaiserliche Bauverwaltung in der Stadt Rom, Stuttgart 1993.
Kolb Anne, Die curae in Rom – Aufgaben, Kommunikation, Vernetzung innerhalb der Stadtverwaltung und das Beispiel des Adrastus, procurator columnae Divi Marci, [in:] Die Verwaltung der Stadt Rom in der Hohen Kaiserzeit. Formen der Kommunikation, Interaktion und Vernetzung, eds K. Wojciech, P. Eich, Munich 2018.
Laurence Ray, The Roads of Roman Italy. Mobility and Cultural Change, London 1999.
Lefebvre Sabine, L’administration de l’Empire romain d’Auguste a Diocletien, Paris 2011.
Lintott Andrew, ‘Imperium Romanum’. Politics and Administration, New York 2005.
Litewski Wiesław, Podstawowe wartości prawa rzymskiego, Krakow 2001.
Mommsen Theodor, Die Praefecti Frumenti Dandi, “Hermes” 1870, vol. 4.
O akweduktach miasta Rzymu. Frontinus, translated and introduction by C. Kunderewicz, „Prace Zakładu Archeologii Antycznej IHKM PAN”, vol. 19, Warsaw 1961.
Orestano Riccardo, Il «problema delle persone giuridiche» in diritto romano, Turin 1968.
Palma Antonio, Le ‘curae’ pubbliche. Studi sulle strutture amministrative romane, Naples 1991.
Ponte Arrébola Vanessa, Guardianes y custodios de las calzadas romanas: el curator viarum, « Revista General de Derecho Romano » 2005, vol. 5.
Robinson Olivia Fiona, Ancient Rome. City Planning and Administration, London–New York 1992.
Rosset Adriana, Starożytne drogi i mosty, Warsaw 1970.
Ruciński Sebastian, Czy starożytny Rzym był milionowym miastem?, „Meander” 2007, vol. 3–4.
Ryan Francis Xavier, Rank and Participation in the Republican Senate, Stuttgart 1998.
Sartori Massimo, Osservazioni sul ruolo del ‘curator rei publicae’, „Athenaeum” 1989, vol. 67, fasc. I–I.
Tomás Gema, Limitations a la propriété riveraine et libre navigation fluviale, « Revue internationale des droits de l’antiquité » 2001, vol. 48.
Wyrwińska Karolina, Civis romanus sum. Rzymskie prawo publiczne. Wybrane zagadnienia, Kraków 2015.
Varela Gil Carlos, Los administradores de Roma (desde el origen de la ciudad hasta Justiniano), « Revista General de Derecho Romano » 2006, vol. 7.
Varela Gil Carlos, El estatuto jurídico del empleado público en derecho romano, Madrid 2007.
Viganò Renata, Punti di vista sull ‘edictum de fluminibus retandis’, « Labeo » 1969, vol. 15.
http://www.archive.org/stream/latinhistoricali00rushrich/latinhistoricali00rushrich_djvu.txt.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2024 Miscellanea Historico-Iuridica
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-ShareAlike» («Атрибуция — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.
