Societas Leonina in the views of the French representatives of the so-called school of elegant jurisprudence

Authors

  • Tomasz Palmirski Jagiellonian University (Uniwersytet Jagielloński)

Keywords:

Roman law, Justinian, French school of elegant jurisprudence, partnership, lucrum, damnum, societas leonina

Abstract

For Roman law, the 16th and 17th centuries were a period of humanism. Lawyers who were active at that time were referred to collectively as the so-called elegant jurisprudence. The overview of the opinions of French humanist lawyers on the issue of societas leonina put forward in this article indicates that in principle they assumed such contracts to be invalid, following the example of Justinian law and medieval glosses. However, their understanding of the term differed. Thus, Iacobus Cuiacius and Duarenus understood a leonine partnership to be one in which the profit earned was accrued entirely to one partner, while the other had to bear all the losses (Balduinus considered it even worse than leonine). Cuiacius went further than that, deeming a partnership to be invalid if one of the partners partially participated in the losses while not receiving any profits. The first one to label such a partnership as a societas leonina was Donellus. The situation would differ, if – according to the concluded contract – one of the parties were only entitled to a minuscule share of the profits, while participating in the losses (societas nummo uno). According to Connanus, such contracts were valid, since a minimum contribution to a partnership should entitle one only to a minimum share in the profit, while the person contributing a lion’s share as investment should also correspondingly receive a lion’s share of the profits. The validity of such an agreement was questioned by Dionysius Gothofredus, who considered a partnership to be a societas leonina not only where one of the partners bore only the losses without any share in the profits, but also where the contract stipulated that one ofthe partners only had a negligible share in the profits. Antoninus Faber proposed yet another solution for cases where a societas nummo uno was concluded: according to him, the minimum ratio between the respective shares of the partners should be determined by a judge according to the principles of honest judgement. Alternatively– and this solution was considered an even more appropriate one by Antoninus Faber, the shareholder who incurs all or most of the losses should have at least one fourth of the profit.

References

Arangio-Ruiz V., La società in diritto romano, Napoli 1950.

Arno C., Il contratto di società, Torino 1938.

Balduinus F., Opuscula omnia, [w:] Jurisprudentia Romana et attica: continens varios commentators, qui Jus Romanum & Atticum ... emendarunt, explicarunt, illustrarunt, cum praefatione Joannis Gottliebii Heineccii, Tomus I, Lugduni Batavorum 1738.

Benincasa Z., Kontrakt spółki jako alternatywna dla pożyczki morskiej forma prawna finansowania handlu morskiego, „Zeszyty Prawnicze” 2010, nr 10.2.

Benincasa Z., Periculi pretium. Prawne aspekty ryzyka związanego z podróżami morskimi w starożytnym Rzymie (II w. pn.e. – II w. n.e.), Warszawa 2011.

Bianchini M., Studi sulla ‘societas’, Milano 1967.

Blanch Nougués J.M., Reflexiones acerca de la ‘societas leonina’ en el derecho Romano, „Revue Internationale des droits de l’Antiquité” 2008, nr 55.

Bona F., Studi sulla società consensuale in diritto romano, Milano 1973.

Cancelli F., Società. Diritto Romano, [w:] Novissimo digesto Italiano, Torino 1970.

Connanus F., Commentariorum Juris civilis libri X, Neapoli 1724.

Corpus Iuris Civilis Iustinianei, cum commentariis Accursii, scholiis Contii, et d. Gotho-fredi lucubrationibus ad Accursium, in quibus Glossae obscuriores explicantur, similes & contrariae afferuntur, vitiosae notantur. Accesserunt Iacobi Cuiacii Paratitla in Pandectas & Codicem, Studio et opera Ioannis Fehi, Tomus hic Primus digestum Vetum continent, Lugduni 1627 (przedr. Osnabrück 1965).

Corpus Iuris Civilis, Editio Stereotypa, wyd. Th. Mommsen, P. Krueger, Berolini 1928.

Cujacius J., Notae in IV. libros Institutionum D. N. Justiniani quibus et scholia in eosdem libros adiiciuntur, [w:] Opera, Tomus secundus, Prati 1836.

Cujacius J., Recitationesin lib. IV. priores Codicis Justiniani, [w:] Opera, Tomus nonus, Prati 1839.

Del Chiaro E., Le contrat de société en droit privé Romain sous la République et au temps des jurisconsultes classiques, Paris 1928.

Donellus H., Opera omnia, commentariorum de iure civili, Tomus tertius, cum notis osualdi Hilligeri accedunt summaria et castigations theologicae, Florentinae 1841.

Duarenus F., Omnia quae quidem hactenus edita fuerunt opera, non tantum plurimis in Digesta seu Pandectas & Codicem Commentariis..., Francofurti 1592.

Faber A., Rationalium in tertiam partem Pandectarum, Tomus quintus & ultimus, Lugduni 1626.

Garcia González J., Sociedad leonina, [w:] Homenaje al profesor García-Gallo, 3, Madrid 1996.

Gentile S., Opera omnia, Tomus secundus, Neapoli 1763.

Gothofredus D., Corpus Iuris Civilis, In quinqe partes distinctum, [Pars] prima..., tertia editio, Vignon 1602.

Gothofredus J., Prima regularum collectio, seu Systema: Sabinianae regulae XlIV, [w:] Opera iuridica minora..., Lugduni Batavorum 1733.

Górski K., Die Fabel von löwenantheil in ihrer geschichtlichen entwickelung, Berlin 1888.

Guarino A., La società col leone, „Labeo. Rassegnia di dritto romano” 1972, nr 18.

Guarino A., La società in diritto romano, Napoli 1988.

Guarino A., Societas consensu contracta, Napoli 1972.

Hilligerus O., Donellus enucleatus sive commentarii Hugonis Donelli de jure civili in compendium ita redacti ut veterum nucleum contineant, jurisque arte, quae amplo verborum cortice in illis tecta, apertius exhibeant, Jenae 1611.

Hingst K.-M., Die ‘societas leonina’ in der europäischen Privatrechtsgeschichte, Berlin 2003.

Juristen. Ein biographisches Lexikon. Von der Antike bis zum 20. Jahrhundert, red. M. Stolleis, München 1995.

Kaser M., Das römische Privatrecht, München 1972.

Kaser M., Neue literature zur ‘societas’, „Studia et Documenta Historiae et Iuris” 1975, nr 41.

Lera J. H., El contrato de sociedad. La casuistica jurisprudencial clasica, Madrid 1992.

Litewski W., Rzymskie prawo prywatne, Warszawa 2003.

Manigk A., Societas, „Paulys Realencyclopädie der classischen Alterumswissenschaft”, Zweite Reihe, t. III, Stuttgart 1929.

Palmirski T., D.50,17 ‘De diversis regulis iuris antiqui’ tekst – tłumaczenie – komentarz, cz. I, „Zeszyty Prawnicze” 2006, nr 6.2.

Palmirski T., Societas leonina w twórczości glosatorów, [w:] REGNARE, GUBRNARE, ADMINISTRARE, Z dziejów administracji, sądownictwa i nauki prawa, Prace dedykowane Prof. Jerzemu Malcowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. S. Grodziski, A. Dziadzio, Kraków 2012.

Poggi A., Il contratto di societá in diritto romano classico, Torino 1930 (przedruk Roma 1972).

Schlosser H., Grunzüge der Neueren Privatrechtsgeschichte. Ein studienbuch, Heidelberg 1988.

Stintzing R. von, Geschichte der deutschen Rechtswissenschaft, I: bis zur ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts, München−Leipzig 1880 (przedruk Aalen 1978).

Strauβ B., De societate leonina, [w:] Samuel Frid[ericus], selecta jurisprudentiae civilis, ... per exercitationes sabbathinas tractate, Gedani 1728, Pars Prior.

Szlechter É., Le contrat de société en Babylonie, en Grèce et à Rome, étude de droit comparé de l’atiquité, Paris 1947.

Talamanca M., Società in generale: diritto romano, [w:] Enciclopedia del diritto, t. XLII, Varese 1990.

Wesenberg G., Wesener G., Neuere deutsche Privatrechtsgeschichte im Rahmen der europäischen Rechtsentwicklung, Wien−Köln−Graz 1985 (przedruk Wien 1995).

Wieacker F., Das Gesellschafterverhältnis des klassischen Rechts, „Zeitschrift der Savigny-Stifung für Rechtsgeschichte, Romanistische Abteilung” 1952, t. 69.

Wieacker F., Privatrechtsgeschichte der Neuzeit unter besonderer Berücksichtigung der deutschen Entwicklung, Göttingen 1967.

Wieacker F., Societas. Hausgemeinschaft und Erwerbsgesellschaft. Untersuchungen zur Geschichte des römischen Gesellschaftsrechts, t. 1, Weimar 1936.

Downloads

Published

2019-04-15

How to Cite

Societas Leonina in the views of the French representatives of the so-called school of elegant jurisprudence. (2019). Miscellanea Historico-Iuridica, 17(2), 175-188. https://miscellanea.uwb.edu.pl/article/view/27

Similar Articles

1-10 of 120

You may also start an advanced similarity search for this article.

Most read articles by the same author(s)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >>