Politics as a factor shaping law and legal culture in Wincenty Hipolit Gawarecki’s view on a court of conciliation
Keywords:
the Duchy of Warsaw, the Kingdom of Poland, justice of the peace, politics, law, cultureAbstract
Culture and nature are the main formative factors of human behaviour. Furthermore, culture also determines the variations of societies. The integral elements of culture are law and politics that interact with each other. The influence of politics on the law increases during social crisis and radical historical transformations. An example of these effects can be illustrated by the situation on Polish territory at the beginning of the 19th century. A forceful correlation between politics and law is noticeable in Wincenty Hipolit Gawarecki’s literary output, where he shows the origin and the essence of the court of conciliation in the Duchy of Warsaw and the Congress Kingdom.
References
Arystoteles, Etyka nikomachejska, tłum. D. Gromska, Warszawa 2007.
Dekret z 26 lipca 1809 r. dotyczący organizacji sądownictwa karnego, Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. II, 1811 r.
Dekret z 18 marca 1809 r. dotyczący zastosowania przepisów Kodeksu Napoleona w sprawie aktów stanu cywilnego do systemu prawnego obowiązującego w Księstwie Warszawskim, Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. I, 1810 r.
Dekret z 13 kwietnia 1808 r. o zatwierdzeniu dotychczasowych sędziów pokoju w Księstwie Warszawskim. Mają oni pełnić swoje funkcje do chwili zebrania się sejmików i wyboru nowych kandydatów na ich stanowiska. Minister sprawiedliwości zostaje upoważniony do tymczasowego wyboru kandydatów na wakujące dotychczas stanowiska sędziów pokoju i przedstawienie ich do nominacji królewskiej, [w:] W. Bartel, J. Kosim, W. Rostocki (oprac.), Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywnewładzy najwyższej, t. I, 1807-1808, Warszawa 1964.
Dekret z 20 czerwca 1810 r. w sprawie lokali dla sądownictwa, [w:] W. Bartel, J. Kosim, W. Rostocki (oprac.), Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywne władzy najwyższej, t. II, 1809-1810, Warszawa 1964.
Dekret z 14 lutego 1812 r. zawierający przepisy wykonawcze do ustawy sejmowej o poborach z 23 grudnia 1811 r. w sprawie administracji dochodów stemplowych, Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. IV, 1812 r.
Durkheim E., Co to jest fakt społeczny?, [w:] J. Szacki, Durkheim, Warszawa 1964.
Encyklopedia politologii, red. M. Żmigrodzki, t. 1, Teoria polityki, Kraków 1999.
Frieske K., Socjologia prawa, Warszawa-Poznań 2001.
Gawarecki W.H., Wiadomość o sądzie pokoiu, Warszawa 1816.
Goclon J., Konstytucje Wolnego Miasta Krakowa z 1815, 1818 i 1833 r., [w:] Konstytucje Polski, red. M. Kallas, Toruń 1990.
Godlewski J., Głosy posła maryampolskiego na Seymie Roku 1811 w Warszawie miane z dołączeniem uwag i Krótkiego Namienienia niektórych w Czasie Seymu Czynności, b.m., b.r.
Justyński J., Historia doktryn polityczno-prawnych, Toruń 2004.
Kaczmarczyk Z., Leśnodorski B. (red.), Historia państwa i prawa Polski, tom II od połowy XV wieku do r. 1795, wyd. II, Warszawa 1966.
Kania R., Myśl polityczno-prawna Franciszka Ksawerego Szaniawskiego (1768-1830), Płock 2012.
Kania R., Usprawnić państwo. Myśl społeczno-polityczna Rajmunda Rembielińskiego, Płock 2015.
Kania R., Wincentego Hipolita Gawareckiego „Rrozprawa o prawie własnej czyli koniecznej obrony”, „Notatki Płockie” 2004 nr 3/200.
Kopff W., Krótki rys organizacyi sądownictwa cywilnego we Francy i urządzenia wewnętrznego trybunałów paryskich, Kraków 1835.
Leksykon socjologii prawa, red. A. Kociołek-Pęksa, M. Stępień, Warszawa 2013.
Leksykon współczesnej teorii i filozofii prawa. 100 podstawowych pojęć, red. J. Zajadło, Warszawa 2007.
Kodex postępowania sądowego cywilnego, tłum. A. Łabęcki, Warszawa 1810.
Kodex Napoleona, tłum. F.K. Szaniawski, Warszawa 1808.
Kojder A., Godność i siła prawa, Warszawa 1995.
Konstytucja Wolnego Miasta Krakowa i jego okręgu z 1818 r., [w:] S. Kieniewicz, T. Mencel, W. Rostocki (oprac.), Wybór tekstów źródłowych z historii Polski w latach 1795-1864, Warszawa 1956.
Polski Słownik Biograficzny, t. VII, Kraków 1948-1958.
Recenzya Wiadomości o sądzie pokoiu Wincentego Hipolita Gawareckiego, podsędka kryminalnego, sądu policyi poprawczey obwodu Warszawskiego wydziału drugiego. w Warsz. 1816 r. w duk. XX.Piiarów. Kosztem autora (8vo 48 stron), „Pamiętnik Warszawski” 1817, t. VII.
Rothe A.B., Rys początkowego ustawodawstwa władzy poiednawczey w Danii , Warszawa 1821.
Sobociński W., Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego, Toruń 1964.
Szaniawski F.K., O Sądach Pokoiu, „Pamiętnik Warszawski” styczeń 1809, t. I.
Sześcioletnia korespondencja władz duchownych z rządem świeckim Xięstwa Warszawskiego do Hitoryi Kościoła Polskiego służące, Warszawa 1816.
Tokarczyk R., Współczesne kultury prawne, wyd. VIII, Warszawa 2010.
Ustawa konstytucyjna Księstwa Warszawskiego z 22 lipca 1807 r., [w:] S. Kieniewicz, T. Mencel, W. Rostocki (oprac.), Wybór tekstów źródłowych z historii Polski w latach 1795-1864, Warszawa 1956.
Ustawa konstytucyjna Królestwa Polskiego z 27 listopada 1815 r. Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. I, 1816.
Wójcicki W., Życiorysy znakomitych ludzi wsławionych w różnych zawodach, Warszawa 1851, t. II.
