The Constitution of the Fourth French Republic (1946) in the Historical Perspective
Keywords:
France, Fourth Republic, constitution, republican traditionAbstract
The French Revolution marked the period of the beginning of the expansion of republican ideas in France, and its achievements include in particular the Declaration of Human and Citizen Rights (1789). The republican constitutional tradition then formed in the period of the Third Republic (1870–1940) and strengthened in the Fourth Republic (1946–1958). The Constitution of the Fourth Republic of 1946, which was the result of a political compromise, deserves attention because it finalises the process of forming the constitutional republican tradition.
The Constitution of the Fourth Republic was adopted after a relatively long period of preparation and interim rule. The assumptions of the creators of this constitution were to constitute a departure from the political assumptions of the discredited Third Republic and the practice of applying the material constitution based on the constitutional laws in force at that time. However, it turned out that the departure from the constitutional tradition shaped over decades is not so obvious in practice because of internal premises such as the political system, social consciousness and international premises in the postwar period. These factors ultimately determined the short period of validity of the 1946 Constitution, and the Fourth Republic is treated as another episode in the history of the French constitutionalism. The text is based on scientific literature (Polish and French). In implementing the research assumptions, the dogmatic-legal method and the historical-legal method were used.
References
Baszkiewicz Jan, Historia Francji, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.
Baszkiewicz Jan, Wolność, równość, własność, Warszawa 1981.
Burdeau Georges, Le libéralisme, Paris 1979.
Colas Dominique, Textes constitutionnels français et étrangers, Paris 1994.
Constantinesco Vlad, Pierré-Caps Stéphane, Droit constitutionnel, Paris 2013.
Derosier Jean-Philippe, Gonot Lucile, Le mythe d’un bicamérisme renouvelé, [in:] La Constitution du 27 octobre 1946. Nouveaux regards sur les mythes d’une constitution » mal-aimée «, ed. E. Cartier, M. Verpeaux, Paris 2018, pp. 29–49.
Dreyfus François-Georges, Histoire de Vichy, Paris 1990.
Duverger Maurice, Constitutions et documents politiques, Paris 1981.
Duverger Maurice, Le système politique français. Droit constitutionnel et systèmes politiques, Paris 1985.
Garlicki Lech, Rada Konstytucyjna a ochrona praw jednostki we Francji, Warszawa 1993.
Gdulewicz Ewa, Parlament a rząd w V Republice Francuskiej. Sfera ustawodawcza, Lublin 1990.
Granat Mirosław, Od klasycznego przedstawicielstwa do demokracji konstytucyjnej (ewolucja prawa i doktryny we Francji), Lublin 1994.
Hamon Francis, Troper Michel, Droit constitutionnel, Paris 2012.
Israël Jean-Jacques, Droit des libertés fondamentales, Paris 1998.
Jakubiak Łukasz, Francuska izba druga na tle przekształceń parlamentarnego systemu rządów (od III do V Republiki), Kraków 2016.
Jamróz Lech, Sądownictwo konstytucyjne we Francji po II wojnie światowej. Znaczenie konstytucyjnej tradycji republikańskiej, “Politeja” 2020, no. 1(64), pp. 59–71.
Kubiak Andrzej, Francuska koncepcja kontroli konstytucyjności ustaw, Gdańsk 1993.
Leclercq Claude, Droit constitutionnel et institutions politiques, Paris 1984.
Long Marceau, Weil Prosper, Braibant Guy, Delvolvé Pierre, Genevois Bruno, Les grands arrêts de la jurisprudence administrative, Paris 2013.
Morabito Marcel, Bourmaud Daniel, Historia konstytucyjna i polityczna Francji, tłum. A. Jamróz, Białystok 1996.
Pactet Pierre, Institutions politiques. Droit constitutionnel, Paris 2000.
Robert Jacques, Libertés publiques et droits de l’homme, Paris 1988.
Skrzydło Wiesław, Geneza i społeczna istota V Republiki, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1963, no. 25, vol. 1, pp. 53–74.
Sobolewski Marek, Od Drugiego Cesarstwa do Piątej Republiki. Z dziejów politycznych Francji 1870–1958, Warszawa 1963.
Stembrowicz Jerzy, Parlament V Republiki Francuskiej, Warszawa 1963
Vlachos Georges, Principes généraux du droit administratif, Paris 1993.
Wołowski Krzysztof, Prezydent Republiki w powojennej Francji (IV i V Republika), Warszawa–Poznań 1973.
Zakrzewska Janina, Tryb przygotowania i uchwalenia Konstytucji IV Republiki Francuskiej z 27 października 1946 r., [in:] Tryb przygotowania i uchwalania konstytucji w wybranych krajach europejskich, Studia konstytucyjne, vol. 6, ed. A. Gwiżdż, Warszawa 1990, pp. 27–39.
Zwierzchowski Eugeniusz, Sądownictwo konstytucyjne, Białystok 1995.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Uniwersytet w Białymstoku (entire issue as a whole); Lech Jamróz (article)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
