Municipal Childcare in the Activities of the Interwar Lublin City Board
Keywords:
social care, health care center, City Board, Social Care Department, childrenAbstract
The concern for the youngest was given a special prominence in the social care system of the resurgent Polish State, both for humanitarian and political reasons. Pursuant to the Act of August 16, 1923 on social care, the obligation to provide and to finance social care was born by local governments units and among them by the communes. The aim of this article is to present the activity of the Department of Social Care of the Lublin City Board in the field of organizing care for children who, in accordance with the applicable legislation, were entitled to benefit from the commune assistance. To achieve this goal, the article primarily presents the functioning of Lublin care and educational institutions which provided help to the youngest. However, issues related to social care for adults and the sick remain outside the scope of this study. Another vital aim is to present the legal situation prevailing in Poland in the interwar period in the field of the development of legislation on social care, including childcare. To achieve the above presented goals, the author used mostly historical-legal method which consists in the examination and critical evaluation of the archival sources and legal phenomena. The statistical method was also broadly applied to present the numerical data illustrating the condition of social childcare organized by the Social Care Department of the Lublin City Board. The material base of this study was not only the literature on the subject, treating on the organization of the social care in the Second Polish Republic, but also archival and printed sources deposited in the National Archives in Lublin, i.e. series no. 7 – The Files of the Lublin City in the years 1918-1939. Mostly used were files of the Department of Social Care of Lublin City Board concerning the organization of the local care and educational institutions, statistic data and general reports on the activity of the Department of Social Care and reports on closed care, semi-open care, open care and other activities. Also, the reports concerning the care activity of the Department of Social Care, publicized in the Journal of the Lublin City Board [Dziennik Zarządu miasta Lublina] which was the official local government publisher of the executive body.
References
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.R.P. Nr 44, poz. 267).
Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. - o opiece społecznej (Dz.U. 1923 nr 92, poz. 726).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 czerwca 1924 r. - w sprawie wykonywania opieki społecznej nad obywatelami polskimi, którzy w żadnej gminie Rzeczypospolitej Polskiej nie mają prawa do opieki trwałej, oraz ponoszenia wynikających stąd kosztów (Dz.U. 1924 nr 56, poz. 576).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej i Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30 lipca 1924 r. – w sprawie stowarzyszeń o celach opieki społecznej (Dz.U. 1924 nr 70, poz. 682).
Ustawa z dnia 18 lutego 1925 r. – o Radzie Opieki Społecznej (Dz.U. 1925, nr 26, poz. 171).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 kwietnia 1927 r. – o nadzorze i kontroli działalności opiekuńczych (Dz.U. 1927, nr 40, poz. 354).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 10 października 1927 r. – o kwalifikacjach kierowników zakładów opiekuńczych (Dz.U. 1927, nr 100, poz. 866).
Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 12 października 1927 r. – o regulaminach zakładów opiekuńczych (Dz.U. 1927 nr 100, poz. 867).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928 r. – o opiekunach społecznych i komisjach opieki społecznej (Dz.U. 1928 nr 29, poz. 267).
Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta m. Lublina 1918-1939, sygn. 397, 398, 441, 2086, 2105, 2108, 2110.
„Ziemia Lubelska” z 13 września 1929 r., nr 250;
Dziennik Zarządu m. Lublina: z 1922 r. nr 11; z 1926 r. nr 3, 4; z 1928 r. nr 1, 3, 11; 1933 nr 7.
Babicki J.Cz., Formy Opieki Społecznej, „Opiekun Społeczny” 1937, nr 6.
Bołdyrew A., Sosnowska J., Troska o dziecko i jego potrzeby w działaniach Wydziału Opieki Społecznej Zarządu miasta Łodzi, „Kultura i wychowanie” 2014, nr 8.
Bornstein-Łychowska M., Polityka społeczna państwa Polskiego 1918-1935, Warszawa 1935.
Brenk M., Minęło 90 lat od uchwalenia Ustawy o opiece społecznej w Polsce, „Praca Socjalna" 2014, nr 1.
Brenk M., Chaczko K., Pląsek R., Opieka społeczna w II Rzeczypospolitej-wprowadzenie do tekstów źródłowych, „Praca Socjalna” nr 4 (34) 2019.
Brenk M., Chaczko K., Pląsek R., Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018, Warszawa 2018.
Denys M., Lublin między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź 2010.
Główny Urząd Statystyczny, Pierwszy powszechny spis Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 września 1921 r., Warszawa 1927.
Grata P., Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej. Uwarunkowania-instytucje-działania, Rzeszów 2013.
Gubrynowiczowa B., Pomoc kobiecie ciężarnej, „Opiekun Społeczny” 1938, nr 6.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1772- 1918), Kraków 2001.
Korzeniowski M., Lubelski Miejski Komitet Obywatelski 1914-1915, „ Rocznik Lubelski” 1989-1990, t. 31-32.
Historia państwa i prawa Polski 1918-1939, cz. II, red. F. Ryszka, Warszawa 1968.
Jachowicz A., Funkcjonowanie pomocy społecznej. Wybrane problemy, Dąbrowa Górnicza 2011.
Marczuk J., Osiński Saturnin (1879-1947), [w]: Słownik biograficzny miasta Lublina t. IV, red. P. Jusiak, M. Sioma, J. Ternes, Lublin 2014.
Marczuk J., Rada Miejska i Magistrat Lublina 1918-1939, Lublin 1984.
Stolińska-Pobralska N., Kształtowanie się podstaw polskiego prawa opiekuńczego w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Z teorii i doświadczeń pedagogicznych, red. T. Jałmużna, „Łódzkie Studia Pedagogiczne” nr 1.
Starczewski J., Ustawodawstwo o Opiece Społecznej w Polsce, „Opiekun Społeczny” 1937, nr 4.
Zalewski D., Opieka i pomoc społeczna. Dynamika instytucji, Warszawa 2005.
