The Problem of Religious Education of Children in the Post-German Law of the Second Republic of Poland
Keywords:
religiously mixed marriages, religious upbringing of children, former Prussian districtAbstract
We are witnessing mass migrations. Far more than a million Ukrainians, people close to Poles, ethnically and culturally, constantly live and work in Poland. Likewise, the multitude of Poles are continually abroad. Frequently members of different religions marry each other (or analogous informal relationships are established), they have children and want to raise them religiously or instil them a different worldview. What religion or worldview should their mutual children receive in case of their parents’ differences in beliefs? Paternalistic Prussia issued casuistic regulations regarding this. Initially, they were based on rather just assumptions, but quickly took the anti-Polish form. The reborn Second Republic of Poland decided that until the implementation of the Polish law, unified in the scale of the entire country, the post-annexation regulations should apply temporarily in the areas of their existing application. No unequivocal answer how religiously (ideologically) mixed marriages should raise their children in this respect has been provided in Polish law since 1946, that is, from the unification of Polish family law. In order to find a solution of this issue within comparative law studies, we should look at post-German law and jurisprudence of the Second Republic of Poland, particularly at indirectly assessing them judgment of the European Court of Human Rights in the case of Hoffmann v. Austria. This ruling shaped the current line of jurisprudence of the European Court of Human Rights. It was issued by a minimal majority of votes: 5 to 4, with 4 dissenting opinions. The point of view presented in it has been more widely accepted with time. The Court's ruling in the case of Palau-Martinez v. France, which repeatedly invoked this judgment, was adopted by 6 votes to 1, with only 1 dissenting opinion.
References
Bałandynowicz A., Człowiek częścią wszechświata, Warszawa 2019.
Harris D.J., O’Boyle M., Warbrick C., Law of European Convention on Human Rights, London-Dublin-Edinburgh 1995.
Krishnaswami A., Study of Discrimination in the Matter of Religious Rights and Practices, New York 1960, United Nations, E/CN. 4 sub. 2/200/rev. 1.
Litwiński A., Interpelacja nr 6080 z dnia 26 czerwca 2012 r., Sejm VII kad.
Łopatka A., Prawo do wolności myśli, sumienia i religii, Warszawa 1995.
Meller Dr. [brak podania imienia], Welchen Religionsunterricht haben Kinder aus Mischehen zu besuchen?, „Posener Evangelisches Kirchenblatt”, rocznik 14, 1936.
Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka: Wybór orzecznictwa, wyd. 2 zm. i uzup., Warszawa 1999.
Nowicki M.A., Różne wyznania rodziców, [w:] Prosto ze Strasburga: Przeciwko Austrii, Francji, Hiszpanii, Szwajcarii i Grecji, „Rzeczpospolita” z 23 lipca 1993 r.
Odmowa pozostawienia matce po rozwodzie praw rodzicielskich, ze względu na jej przynależność do Świadków Jehowy: Hoffmann przeciwko Austrii (orzeczenie – 23 czerwca 1993; A 255-C), [w:] M.A. Nowicki, Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 1991 – 1993, [w:] „Biuletyn Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego, Ośrodek Informacji Rady Europy”, wyd. specjalne 2/94.
Orzecznictwo strasburskie: Zbiór orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 1990-1997, opr. T. Jasudowicz, t. II, Toruń 1998.
Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, wyd. 5 zm., Warszawa 1993.
Radwański Z., Wąsicki J., Wprowadzenie Pruskiego Prawa Krajowego na ziemiach polskich, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1954, t. VI, nr 1.
Redelbach A., Strasbourg bliżej: Skargi indywidualne do Europejskiej Komisji Praw Człowieka, Poznań 1996.
Religionen in Österreich, wyd. przez Urząd Kanclerza Związkowego, Związkową Służbę Prasową, Wien.
Roskovany A., De matrimoniis mixtis inter Catholicos et Protestantes, t. II, Quinque-Ecclesis [Wien] 1842.
Sosnkowski J., Zatarg arcybiskupa Dunina z rządem pruskim o małżeństwa mieszane, „Ateneum Kapłańskie” 1910, r. 2, t. 3, zesz. 4.
Świadkowie Jehowy oczyszczeni z zarzutów w procesie o opiekę nad dziećmi, b.a., „Przebudźcie się!” z 8 października 1993.
Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
Zachariasiewicz M., Klauzula porządku publicznego jako instrument ochrony materialnoprawnych interesów i wartości fori, Warszawa 2018.
