Genesis and Evolution of the Legal Status of the Illegitimate Child: Polish Legislation in the First Half of the 20th Century
Keywords:
illegitimate child, acknowledgment of the child, illegitimate lineage, legal status of the child, birth outside marriage, family lawAbstract
The legal status of the illegitimate child would improve gradually, so Polish law until the 1950s retained a distinction between legitimate children and those born out of wedlock in respect of their civil-law status in the family and the inheritance law. As stipulated in the law enacted after the Partition era, the above distinction was intended to favour the permanence and inviolability of the legal family and maintain the patriarchal authority of the father. As a consequence, a child born outside marriage was discriminated against and excluded from the circle of persons with the fullness of rights. The inferior position of the illegitimate child was demonstrated, for example, by the ban on assuming the father’s family name, in the difficulty in acquiring maintenance allowance, in claiming paternity and inheriting only from the mother. Only a voluntary acknowledgement of the child by the father or by a judicial decision included the child among the descendants from the father, allowing inheritance on equal terms with legitimate children.
Although work on the draft family law started in the 1920s, a preliminary draft and its explanatory memorandum were not published until 1934. The work of the Subcommittee of the Codification Commission dealing with consanguinity and custody continued for another four years. In 1938, two drafts were published in print: one on the parents–children relations and another on the custody office. The preliminary draft, which specified the legal status of the illegitimate child and the mother, was grounded in modern principles that greatly improved the situation of such a child in comparison with a legitimate one. This sparked criticism and heated debates, also among the proponents of the reform, who called for further-reaching changes. The codification work was interrupted by the outbreak of World War Two. The family law, which was made uniform throughout the country in the first years of the Polish People’s Republic, maintained the distinction between children born within and outside marriage. Only the 1950 Family and Guardianship Code changed the situation of illegitimate children, as their rights were made equal to those of children born in marriage.
Illegitimate children were worse-off not only under the civil law. The discrepancy in regulation and the lack of sufficient legal protection for children born out of wedlock was perceived also under the penal law, especially with regard to the crime of abortion and infanticide. The public at the time considered extramarital relationships to be disgraceful for women and deserving damnation. This was reflected in the post-Partition penal legislation, which did not ensure uniform legal protection for children born within and outside marriage. The unification of the penal law did not change much in this regard on account of judicial case law mitigating relevant penal regulations. This article uses the historical-legal method to discuss the assumptions adopted by the Penal Law Section of the Codification Commission from the inter-war period concerning the penal-law protection of the life of an illegitimate child and the regulations contained in Division III of the draft prepared by the Legal Subcommittee concerning kinship and guardianship relations affecting the legal status of a child born outside marriage. Analogous regulations in force in the Polish People’s Republic and the post-Partition civil and penal legislation in force in the interwar Poland were also analysed as a comparative background for the considerations. A comparison of the provisions in force in this area helps to assess the validity and modernity of the codification assumptions of the interwar period.
The urgent need for unification of the Polish law in terms of equalling the position of children born in and out of wedlock has been discussed through the prism of the jurisprudence of the Supreme Court and the archival sources concerning, among others, the interwar social and medical aid for single mothers, the family and care policy of the Second Republic of Poland implemented by educational institutions, described on the basis of reports and inspection reports from nurseries and orphanages as well as the interwar files of district courts. The above gives an insight into the genesis of the regulation of the legal position of non-marital children in the Polish law. In the literary scholarship to date, no such study can be found, which justifies this inquiry. The many publications on the legal status of an illegitimate child refer mainly to the period of the People’s Republic of Poland, therefore this publication supplements the current state of research on the title issue.
References
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1921 nr 44, poz. 267).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. 1935 nr 30, poz. 227).
Kodex Cywilny Królestwa Polskiego z dnia 1 (13) czerwca 1825 r. (Dziennik Praw Królestwa Polskiego, Tom X, Nr 41).
Prawo o małżeństwie z dn. 24 czerwca 1836 (Dz.Pr. XVIII. Nr 64).
Ustawa z 3 czerwca 1919 r. o Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.P.P.P 1919 nr 44, poz. 315
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny (Dz.U. 1932 nr 60, poz. 571).
Dekret z dnia 22 stycznia 1946 r. – Prawo rodzinne (Dz.U. 1946 nr 6, poz. 52).
Ustawa z dnia 27 czerwca 1950 r. Kodeks rodzinny (Dz.U. 1950 nr 34, poz. 308).
Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. 1956 nr 12, poz. 61).
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9, poz. 59).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. Kodeks karny (Dz.U. 1969 nr 13, poz. 94).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 1959 r. w sprawie przerywania ciąży (Dz.U. 1960 nr 2, poz. 15).
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, zespół nr 2231.
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, zespół nr: 11 985, 10394, 10399, 10408, 10450, 10449, 10451, 10752, 10750, 25792, 10389, 10748, 10457, 10407.
Archiwum Państwowe w Suwałkach, zespół nr: 10643, 10259, 10124, 9352, 11900, 11998.
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie Mazowieckim, zespół nr: 2012, 2930, 6356, 5323, 2201, 2676, 2872, 5294.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 1924 r., Rw. 2565/22, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1925, Rw. 238/25, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1926 r., III. Rw. 2002/25, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 1926 r., III. Rw. 2001/25, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1926 r., III. Rw. 15/26, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1926 r. III. Rw. 1854/26, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1926 r., III. Rw. 360/26, [w:] Orzecznictwo sądów polskich w sprawach o unieważnienie, rozwód i separację małżeństw, w sprawach o alimentacje, nieślubne pochodzenie itd., zebr. Z. Mandel, Kraków 1927, s. 24.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 stycznia 1929 r., I. C. 741/28, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1929, poz. 3.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1929 r., I. C. 735/29, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1929, poz. 179.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 1929 r., I. C. 804/29, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1929, poz. 200.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1930 r., I. C. 2008/29, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1930, poz. 76.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1931 r., N.I.C. 120/31, „Głos Sądownictwa” 1932, nr 3.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 1932 r., N.I.C. 2068/31, „Głos Sądownictwa” 1932, nr 10.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 listopada 1932 r., I.C. 280/32, Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1932, poz. 225.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1933 r., I. C. 676/32, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1933, poz. 14.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1933 r., C II Rw 1747/33, „Zbiór Orzeczeń Sadu Najwyższego” 1934, poz. 387.
Orzeczeniem Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 30 września 1936, sygn. akt C. 3092/35, „Orzecznictwo Sądów Polskich”, Warszawa 1937, s. 124–125.
Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1937 r., C II 1901/37, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego” 1938, poz. 420.
Baliński Ignacy, Holewiński Stefan, Rakowiecki Kazimierz, Nowy projekt prawa o stosunkach z pokrewieństwa i opiece, Warszawa 1939.
Baliński Ignacy, Holewiński Stefan, Rakowiecki Kazimierz, Uwagi o ogłoszonym przez Komisję Kodyfikacyjną w 1938 r. projekcie podkomisji prawa o stosunkach z pokrewieństwa i opieki, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1938, R. 65, nr 47–50.
Baliński Ignacy, Holewiński Stefan, Rakowiecki Kazimierz, Uwagi o projekcie działu polskiego kodeksu cywilnego o stosunkach prawnych rodziców i dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1935, R. 62, nr 10–13.
Breyer Stefan, Kilka uwag o projekcie o stosunkach rodziców i dzieci, „Przegląd Notarjalny” 1938, nr 17.
Brzezińska Joanna, Dzieciobójstwo. Aspekty prawne i etyczne, Warszawa 2013.
Czajkowska Aleksandra, O dopuszczalności przerywania ciąży. Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. i towarzyszące jej dyskusje, [w:] Kłopoty z seksem w PRL. Rodzenie nie całkiem po ludzku, aborcja, choroby, odmienności, red. Marcin Kula, Warszawa 2012.
Dietrich Mirosław, O niektórych prawach majątkowych dzieci nieślubnych, „Prawo” 1935, nr 3.
Dragun Magdalena, Łazuk Sylwia, Pochodzenie dziecka a exceptio plurium concumbentium jako jeden ze sposobów obalenia domniemania ojcostwa pozamałżeńskiego, „Białostockie Studia Prawnicze” 2017, vol. 22, nr 3.
Drożdżewki A., Jakie nazwisko winny nosić dzieci nieślubne nieuprawnione, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1929, R. 57, nr 22.
Dworas‑Kulik Judyta, Prawne regulacje dotyczące bigamii w Polsce w latach 1918–1939, Lublin 2019.
Dworas‑Kulik Judyta, Prawne regulacje dotyczące macierzyństwa w pierwszych latach Polski Ludowej, [w:] Motywy wędrówki i kobiety w wybranych kontekstach, red. Paulina Pomajda, Ewelina Chodźko, Lublin 2023.
Dworas‑Kulik Judyta, The Offence of Forced Miscarriage as Documented in the Polish State Archive in Suwałki (1921–1939), „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2023, t. XXII, z. 1.
Dworas‑Kulik Judyta, Zabójstwo dziecka jako zagadnienie kodyfikacyjne w II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno‑Historyczne” 2023, t. LXXV, z. 2.
Dzięciołowski W., Uwagi do projektu polskiego prawa opiekuńczego w odniesieniu do stanowiska i uprawnień dzieci nieślubnych, „Głos Sądownictwa” 1936, R. 63, nr 6.
Fiedorczyk Piotr, O początkach prac nad kodyfikacją polskiego prawa cywilnego w 1947 r., „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2006, t. 4.
Fiedorczyk Piotr, Polski kodeks rodzinny z 1950 r.: czy przełom?, „Zeszyty Prawnicze” 2011, vol. 11.
Fiedorczyk Piotr, Prawo opiekuńcze praca nad unifikacją prawa cywilnego Polsce w latach 1945–1946, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2005, nr 3.
Fiedorczyk Piotr, Prawo rodzinne według Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 roku, [w:] W kręgu nowożytnej i najnowszej historii ustroju Polski: księga dedykowana Profesorowi Marianowi Kallasowi, red. Sławomir Godek, Warszawa 2010.
Fiedorczyk Piotr, Prawo rodzinne ziem wschodnich II Rzeczypospolitej, [w:] Wielokulturowość polskiego pogranicza. Ludzie – idee – prawo, red. Adam Lityński, Piotr Fiedorczyk, Białystok 2003.
Fiedorczyk Piotr, Status prawny dzieci pozamałżeńskich w prawie rodzinnym pierwszych lat Polski Ludowej, „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2014, t. 13, z. 2.
Fiedorczyk Piotr, Stosunki prawne z pokrewieństwa i prawo opiekuńcze w projekcie kodeksu cywilnego z 1948 r., „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2008, t. 6.
Fiedorczyk Piotr, Stosunki prawne z pokrewieństwa w pracach nad unifikacją prawa cywilnego w latach 1945–1946, „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2005, t. 3.
Fiedorczyk Piotr, Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego w Polsce (1945–1964), Białystok 2014.
Fiedorczyk Piotr, Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego w Polsce Ludowej na tle stosunków Państwa z Kościołem katolickim (1944–1964), [w:] Cuius regio,eius religio. Zjazd Historyków Państwa i Prawa. Lublin, 20–23 IX 2006, red. Grzegorz Górski, Leszek Ćwikła, Marzena Lipska, Lublin 2006.
Fiedorczyk Piotr, Założenia ideologiczne prac nad unifikacją prawa rodzinnego w Polsce w latach 1945–46, [w:] Miscellanea iuridica, t. VII: Między I a III Rzeczypospolitą. Kształtowanie europejskiej kultury prawnej. Prace ofiarowane prof. zw. dr hab. Adamowi Lityńskiemu w czterdziestolecie pracy naukowej, red. Marian Mikołajczyk, Andrzej Drogoń, Tychy 2005.
Gałęska‑Śliwka Anita, Dzieciobójstwo. Analiza karno‑medyczna, Toruń 2012.
Gołąb Stanisław, Dwa zagadnienia z dziedziny prawa rodzinnego, „Głos Prawa” 1938, nr 3–4.
Gołąb Stanisław, Prawo rodziny de lege ferenda, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1936, R. 16, nr 4.
Górska Jolanta, Prace nad kodyfikacją i unifikacją prawa w Polsce po drugiej wojnie światowej, „Z Dziejów Prawa” 2019, t. 12.
Grodziski Stanisław, Prace nad kodyfikacją i unifikacją polskiego prawa prywatnego (1919–1947), „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1992, z. 1–4.
Hanausek Tadeusz, Glosa do wyroku z 14 X 1960 R., III K 787/60,„Państwo i Prawo” 1962, R. XVII, z 7.
Kabzińska Łucja, Kabziński Krzysztof, Wybrane aspekty zagrożonego dzieciństwa w dwudziestoleciu międzywojennym, „Warmińsko‑Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne” 2012, nr 4.
Kodeks cywilny obowiązujący na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. Zygmunt Lisowski, t. X, Poznań 1933.
Kodeks cywilny zawierający obowiązującą w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i Lwowie oraz sądu okręgowego w Cieszynie ustawę cywilną, ustawy i rozporządzenia dodatkowe, z uwzględnieniem ustawodawstwa polskiego, oraz orzecznictwa Sądu Najwyższego, oprac. Włodzimierz Dbałowski, Jan Przeworski, Warszawa 1927.
Kodeks karny obowiązujący na Ziemiach Zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej z uwzględnieniem najnowszego ustawodawstwa i orzecznictwa Sądu Najwyższego, oprac. Ryszard Aureli Leżański, Juljusz Kałużniacki, Warszawa–Poznań 1925.
Kodeks karny obowiązujący tymczasowo w Rzeczypospolitej Polskiej na ziemiach b. zaboru rosyjskiego z dodaniem przepisów przechodnich i ustaw zmieniających i uzupełniających postanowienia karne kodeksu, odpowiednich przepisów Kodeksu Karnego Niemieckiego i Ustawy Karnej Austrjackiej, obowiązujących w pozostałych dzielnicach Rzplitej oraz Komentarza i orzeczeń Sądu Najwyższego, oprac. Wacław Makowski, t. III, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa 1922.
Kodeks Karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r., z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami po roku 1918 wraz z ustawą wprowadzającą do Kodeksu Karnego dla Związku Północno‑Niemieckiego (Rzeszy Niemieckiej z dnia 31 maja 1870 r.) przekł. Urzędowy Departamentu Sprawiedliwości Ministerstwa B. Dzielnicy Pruskiej, [w:] Ustawy byłej Dzielnicy Pruskiej, t. 1, Poznań 1920.
Kodeks karny z r. 1903: (przekład z rosyjskiego) z uwzględnieniem zmian i uzupełnień obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 maja 1921 r., Warszawa 1922.
Konic J.S., Na marginesie dyskusji w sprawie projektu działu Kos. Cyw. O stosunkach prawnych rodziców i dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1935, R. 62, nr 35–36.
Koziński J., O prawa nieślubnych dzieci, „Prawo” 1935, nr 1.
Kozioł Aleksandra A., Organizacja prac nad prawem cywilnym w Polsce w latach 1945–1946, [w:] Z Dziejów Prawa, red. Adam Lityński, cz. 7, Katowice 2005.
Księżopolska‑Breś Agnieszka, Odpowiedzialność karna za dzieciobójstwo w polskim prawie karnym, Warszawa 2010.
Kurkowska Marta, „Fabrykantki aniołków”. O problemie aborcji w Polsce w latach 1878–1939, „Arcana. Kultura‑ Historia-Polityka” 1998, nr 1.
Leciak Izabela, Polemika wokół kodyfikacji prawa rodzinnego i opiekuńczego w II Rzeczypospolitej, „Studia Iuridica Toruniensia” 2014, t. XIII.
Liebermann S., Dzieci nieślubne według prawa austriackiego, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1907, R. VIII.
Lipska‑Toumi Marzena, Prawo polskie wobec zjawiska prostytucji w latach 1918–1939, Lublin 2014.
Lityński Adam, Długa droga kodyfikowania prawa cywilnego w Polsce, „Czasopismo Prawno‑Historyczne” 2001, z. 1.
Lityński Adam, Na drodze do kodyfikacji prawa cywilnego w Polsce Ludowej, [w:] Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane Profesor Katarzynie Sójce‑Zielińskiej, red. Grażyna Bałtruszajtys, Warszawa 2000.
Lityński Adam, O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 1999.
Lityński Adam, Prawo Rosji i ZSRR 1917–1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs, Warszawa 2012.
Marzec‑Holka Krystyna, Dzieciobójstwo przestępstwo uprzywilejowane czy zbrodnia, Bydgoszcz 2004.
Moszyński Remigiusz, Projekt prawa o stosunkach rodziców i dzieci i o zdolności do działań prawnych, „Głos Sądownictwa” 1938, nr 11.
Muszalski Edward, Ogulewicz Zofia, Sas‑Wisłocki Juliusz, Stanowisko polskich prawników katolików wobec projektu prawa o stosunkach rodziców i dzieci, Warszawa 1939.
Papierkowski Zdzisław, Dzieciobójstwo w świetle prawa karnego. Studium prawno‑porównawcze, Lublin 1947.
Paździor Stanisław, Prawo rodzinne, [w:] Synteza prawa polskiego 1918–1939, red. Tadeusz Guz, Jan Głuchowski, Maria Pałubska, Warszawa 2013.
Peiper Leon, Komentarz do kodeksu karnego, prawa o wykroczeniach, przepisów wprowadzających obie te ustawy oraz do rozporządzenia prezydenta R.P. o niektórych przestępstwach przeciwko bezpieczeństwu państwa z dnia 24 października 1934 roku (Dz.U. Nr 94, poz. 851) z uwzględnieniem ustawy karnej skarbowej, ordynacji podatkowej, kodeksu karnego wojskowego, ustaw dodatkowych, orzecznictwa Sądu Najwyższego, Kraków 1936.
Piątkowska Monika, Życie przestępcze w przedwojennej Polsce, Warszawa 2012.
Pisarek Józef, Stanowisko prawne dzieci pozamałżeńskich w projekcie prawa o stosunkach rodziców i dzieci, „Wiadomości Prawnicze” 1938, nr 6.
Prawo cywilne Ziem Wschodnich, t. X Cz. I Zwodu Praw Rosyjskich, tekst podług wydania urzędowego z roku 1914 z uwzględnieniem zmian wprowadzonych przez ustawodawcę polskiego oraz ustawy związkowe, tudzież judykatura Sadu Najwyższego i b. Senatu t. I, oprac. Zygmunt Rymowicz, Witold Święcicki, Warszawa 1933.
Projekt Prawa o stosunkach rodziców i dzieci wraz z przepisami o zdolności do działań prawnych uchwalony w pierwszym czytaniu przez Podkomisje o stosunkach z Pokrewieństwa i Opieki Komisji Kodyfikacyjnej, [w:] Komisja Kodyfikacyjna. Podkomisja Prawa o Stosunkach z Pokrewieństwa i Opieki, z. 2, Warszawa 1938.
Projekt wstępny części szczególnej kodeksu karnego oprac. przez red. gł. Juljusza Makarewicza, [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Sekcja Prawa Karnego, t. 4, z. 2, Warszawa 1926.
Protokół I-go posiedzenia Sekcji Prawa Karnego Materjalnego Komisji Kodyfikacyjnej, [w:] Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Wydział Karny. Sekcja Prawa Karnego, t. 1, z. 2, Warszawa–Lwów 1922.
Radwański Zbigniew, Kodyfikacja prawa cywilnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, z. 2.
Rodzina. Projekt działu polskiego kodeksu cywilnego o stosunkach prawnych rodziców i dzieci opracowany przez prof. Stanisława Gołąba referenta Podkomisji, [w:] Komisja Kodyfikacyjna. Podkomisja Prawa Stosunkach z Pokrewieństwa i Opieki, z. 1, Warszawa 1934.
Rosenblüthem Ignacy, Na marginesie dyskusji w sprawie projektu działu Kodeksu Cywilnego o stosunkach prawnych rodziców i dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1936, R. 63, nr 6.
Rosenblüthem Ignacy, Uwagi o projekcie działu polskiego kodeksu cywilnego o stosunkach prawnych rodziców i dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1935, R. 62, nr 29–30.
Siemeńska Halina, Stan walki z nierządem, Warszawa 1933.
Smyczyński Tadeusz, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2018.
Sokołowski Tomasz, Prawo rodzinne: zarys wykładu, Poznań 2008.
Sopoćko Michał, Rodzina w prawodawstwie na ziemiach polskich, Wilno 1926.
Surmacka Irena, Charakterystyka prostytutek warszawskich w świetle ankiety, „Zagadnienia Rasy” 1936, nr 3–4.
Szczygieł Tomasz, Problematyka przerywania ciąży jako zagadnienie kodyfikacyjne prawa karnego materialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1956–1969, „Studia Iuridica Toruniensia” 2021, t. XXVIII.
Szudrowicz Michał, Macierzyństwo w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, [w:] Prawo w Polsce 2000–2020, red. Karol Łukomiak, Łódź 2020.
Śmiechowski Kamil, Some remarks about the workers’ motherhood in the industrial city of Łódź in the 19the–20the centuries, „Studia Historiae Oeconomicae” 2023, vol. 41, nr 2.
Świda Jan, Metoda unormowania obowiązku utrzymania w projekcie Komisji Kodyfikacyjnej prawa o stosunkach rodziców do dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1938, R. 65, nr 33–34.
Świda Jan, Niektóre kwestie związane z ustaleniem ojcostwa nieślubnego na podstawie projektu Komisji Kodyfikacyjnej o stosunkach rodziców i dzieci, „Gazeta Sądowa Warszawska” 1938, R. 65, nr 44.
Świda Jan, Prawa matki nieślubnej w stosunku do ojca w projekcie Komisji Kodyfikacyjnej prawa o stosunkach rodziców i dzieci, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1938, R. 1, z. 3.
Tagancew Nikolaj, Kodeks karny (22 marca 1903 r.), tłum. Leon Konic, t. IV, Warszawa 1922.
Ustawa karna z dnia 27 maja 1852 r. I. 117 dpp.: z uwzględnieniem wszelkich zmieniających ją ustaw austriackich i polskich wraz z najważniejszymi ustawami dodatkowymi, wydał Juliusz Willaume, wyd. 5 poprawione i uzupełnione przez Mariana Bodyńskiego, Lwów 1929.
Walter Franciszek, Charakterystyka prostytutki w Krakowie, „Zagadnienia Rasy” 1921, nr 12.
Wasilkowski Jan, Zagadnienie kodyfikacji jednolitego prawa cywilnego, „Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1947, nr 1–2.
Zajko‑Czochańska Justyna, Deskrypcja wielodzietności w mutacji wiejskiej „Przyjaciółki”, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2021, t. XXIV, z. 4.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Miscellanea Historico-Iuridica
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
