Management Contracts in the Light of Economic Transformation in Poland
Keywords:
management contract, managerial contract, business management, service contract, economic transformationAbstract
Management contracts are an exceptionally heterogeneous legal category – it is an example of a service contract, not stylized by the legislator in legal acts as a special type of contract, and at the same time there are direct solutions for the management of the enterprise in special laws. There is no single regulation, and therefore no legal definition, and at the same time the widespread use of management contracts in legal transactions causes many doubts to arise with regard to their various elements. The subject of the management contract is an object of interest for representatives of many branches of law, starting with civil law, commercial law and labor law, and ending with tax law and social security law. During the period of centrally controlled economy, managing directors were in particular managers or directors of enterprises, but taking into account the previous economic system, it must be said that the scope of possible activities was limited (primarily by party guidelines). Managerial contracts in the current sense appeared in the Polish reality with the beginning of economic transformation, which was reflected in the increasing demand for professionals with the knowledge of modern business management. The purpose of this study is to present the types of management contracts, including those from a historical perspective, and the importance of management contracts (in particular, management contracts).
The publication draws from the literature on the subject, legal acts and case law – as the management contract is an interdisciplinary and multifaceted phenomenon. The analysis was carried out mainly on the basis of the comparative, historical-legal and dogmatic-legal methods. Given the complexity of the issue (and its interdisciplinary nature), it should be emphasized that an exhaustive discussion of all issues was not possible within the framework of the study, so the study focuses on the most important aspects.
References
Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r. (Dz.U. 1952 nr 33, poz. 232).
Dekret z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. 1950 nr 49, poz. 439).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1061).
Ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. 2023, poz. 1465).
Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. 2023, poz. 437).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. 1993 nr 44, poz. 202)
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. 2004 nr 116, poz. 1207).
Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1034).
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2008 r., V CSK 377/07, Legalis nr 140220.
Wyrok Sądu Najwyższego dnia 10 maja 2002 r., IV CKN 1043/00, LEGALIS nr 278088.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2002 r., I PKN 776/00, LEGALIS nr 61651.
Balcerowicz Leszek, Socjalizm, kapitalizm, transformacja. Szkice z przełomu epok, Warszawa 1997.
Etel Leonard, Prutis Stanisław, Umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem, „Przegląd Prawa Handlowego” 1995, z. 11.
Gliński Bohdan, Teoria i praktyka zarządzania przedsiębiorstwami przemysłowymi, Warszawa 1966.
Grzebyk Mariola, Recenzja: Leszek F. Korzeniowski, Podstawy zarządzania organizacjami, DIFIN, Warszawa 2011, 334 SS, „Polityka i Społeczeństwo” 2012, nr 10.
Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. V, Zobowiązania. Część szczegółowa, Warszawa 2017.
Gujski Waldemar, Kontrakty menedżerskie oraz inne umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy, Warszawa 2000.
Gujski Waldemar, Zdebiak Jakub, Kontrakty menedżerskie i inne umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy, Warszawa 2021.
Hoffmann Kazimierz, Organy zarządzania w przedsiębiorstwach państwowych w świetle zasady jednoosobowego kierownictwa, „Ruch Prawniczy” 1973, z. 2.
Jarmołowicz Wacław, Piątek Dawid, Polska transformacja gospodarcza. Przesłanki – przebieg – rezultaty, [w:] Stanisław Owsiak, Artur Pollok (red.), W poszukiwaniu nowego ładu ekonomicznego, Warszawa 2013.
Kaliński Janusz, Transformacja gospodarki polskiej w latach 1989–2004, Warszawa 2009.
Katner Wojciech (red.), System prawa prywatnego, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, Warszawa 2018.
Katner Wojciech (red.), System prawa prywatnego, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, Warszawa 2023.
Kruczalak‑Jankowska Joanna, Umowy menedżerskie, Warszawa 2000.
Kubot Zdzisław, Umowy o zarządzanie członków zarządu spółek kapitałowych, Warszawa–Zielona Góra 1998.
Kubot Zdzisław, Kwalifikacje prawne kontraktów menedżerskich członków zarządu spółek kapitałowych, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2000, nr 2.
Kubot Zdzisław, Rodzaje kontraktów menedżerskich, „Przegląd Prawa Handlowego” 1999, nr 7.
Malinowski Przemysław, Przedsiębiorstwo państwowe jako podmiot postępowania arbitrażowego w systemie prawnym gospodarki nakazowo‑rozdzielczej końcowego okresu PRL, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2020, t. 42, nr 2.
Mycko‑Katner Izabela, Umowa agencyjna a inne podobne umowy w obrocie, „Studia z zakresu nauk prawnoustrojowych. Miscellanea” 2017, t. 7.
Niedbała Zdzisław, Tryb podejmowania i charakter prawny decyzji powołujących i odwołujących dyrektorów przedsiębiorstw państwowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1972, nr 1.
Osajda Konrad (red.), Komentarze prawa prywatnego, t. IIIb, Kodeks Cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa. Ustawa o terminach zapłaty, Warszawa 2017.
Poliński Romuald, Rola i zadania PZPR w kształtowaniu politycznych przesłanek programowania rozwoju społeczno‑gospodarczego kraju na etapie rozbudowy rozwiniętego socjalizmu, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska” 1977/1978, sectio H, vol. 11–12.
Patulski Andrzej, Zatrudnienie i wynagradzanie kadry menedżerskiej, Gdańsk 1997.
Rzepka Z., O rozszerzeniu uprawnień i obowiązków dyrektorów przedsiębiorstw i zjednoczeń, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1972, nr 5.
Stec M. Mirosław (red.), System prawa handlowego, t. 5, Prawo umów handlowych, Warszawa 2017.
Włodyka Stanisław, Prawo umów w obrocie gospodarczym, Kraków 2001.
Wójcik S., Odgraniczenie umowy o dzieło od umowy o pracę i umowy zlecenia, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1963, nr 10.
Zapolska Karolina, Założenia i ewolucja polityki gospodarczej PRL, „Miscellanea Historico‑Iuridica” 2023, t. XXII, z. 2.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Miscellanea Historico-Iuridica
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
