Works on the Codification of the Property Civil Law in the Years 1950–52
Keywords:
codification of the civil law, the draft of the Civil Code, Civil Law Codification Commission, Ministry of JusticeAbstract
This article attempts to answer the question of how works on the codification of civil law proceeded, following the political upheaval of 1948. The literature indicates that the work was interrupted and that another project of the Civil Code was not published until 1954. Codification efforts were indeed broken, but in September 1950 the Presidium of the Government adopted a significant resolution requiring the Minister of Justice to prepare a draft of the Civil Code in just 11 months. The author – on the basis of archival documents – is trying to reconstruct the course of this work and fill gaps in the existing literature. It turns out that the Ministry of Justice accomplished the resolution, even though the set time limit may have seemed unreal. By the end of August 1951 the project of the Civil Code with its reasons was finished. However, in view of the advanced work on a new constitution, the project was suspended and legislative work has not been continued.
References
Uchwała Rady Ministrów z dnia 12 czerwca 1945 r. w sprawie unifikacji prawa cywilnego, [w:] P. Fiedorczyk, Dokumenty archiwalne dotyczące organizacji prac nad unifikacją i kodyfikacją polskiego prawa cywilnego w latach 1945–1948, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2006, t. IV.
Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 lutego 1947 r. w sprawie powołania komisji do opracowania jednolitego polskiego kodeksu cywilnego.
Uchwała Rady Ministrów RP z dnia 11 grudnia 1948 r. o trybie uzgadniania i uchwalania projektów ustaw, dekretów i rozporządzeń.
Ustawa z dnia 27 czerwca 1950 r. – Kodeks rodzinny (Dz.U. nr 34, poz. 308).
Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. – Przepisy ogólne prawa cywilnego (Dz.U. nr 34, poz. 311).
Uchwała Prezydium Rządu z dnia 27 września 1950 r. w sprawie opracowania nowych kodeksów Polski Ludowej – karnego i cywilnego (Monitor Polski nr A-106, poz. 1339).
Archiwum Akt Nowych, zespół nr 285 – Ministerstwo Sprawiedliwości w Warszawie, sygn. teczek: 2181, 2190, 2362, 2380, 2382, 5465, 5604, 5605, 5633, 5465, 5633.
Transmisja uroczystości poświęconej zakończeniu prac nad unifikacją prawa cywilnego w Polsce, odbywającej się w gmachu Prezydium Rady Ministrów w Warszawie, NAC, Zespół nagrań dźwiękowych 33-P-787.
„Nowe Prawo” 1950, nr 10.
Czachórski W., Przebieg prac nad kodyfikacją prawa cywilnego PRL, „Studia Prawnicze” 1970.
Fiedorczyk P., Dokumenty archiwalne dotyczące organizacji prac nad unifikacją i kodyfikacją polskiego prawa cywilnego w latach 1945–1948, „Miscellanea Historico--Iuridica” 2006, t. IV.
Fiedorczyk P., Unifikacja i kodyfikacja prawa rodzinnego w Polsce (1945–1964), Białystok 2014.
Fiedorczyk P., Volkonovski J., Organizacja prac legislacyjnych Rady Ministrów w świetle niepublikowanej uchwały Rady Ministrów z 11 grudnia 1948 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 2011, t. X.
Grodziski S., Prace nad kodyfikacją i unifikacją polskiego prawa prywatnego (1919–1947), „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1992, z. 1–4.
Grodziski S., Z dziejów unifikacji polskiego prawa cywilnego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1985, z. 2.
Gwiazdomorski J., Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1967.
Konferencja prawników – cywilistów, „Nowe Prawo” 1951, nr 5.
Kowalski P., Z badań nad prawem spadkowym w projekcie kodeksu cywilnego z 1948 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 2013, t. XII.
Krajewski A., Winiarz J., Głosy praktyki sądowej. Materiały do kodyfikacji prawa cywilnego, „Nowe Prawo” 1951, nr 5.
Lityński A., Dwie wielkie transformacje prawa sądowego w Polsce XX wieku. Koncepcje i ich realizacja, [w:] W pięćsetlecie Konstytucji Nihil Novi. Z dziejów stanowienia prawa w Polsce, Warszawa 2006.
Lityński A. ,Konstytucja 1952 roku a prace nad kodyfikacją prawa cywilnego. Wybrane zagadnienia historycznoprawne, [w:] W kręgu zagadnień konstytucyjnych. Profesorowi Eugeniuszowi Zwierzchowskiemu w darze, red. M. Kudej, Katowice 1999.
Lityński A., Na drodze do kodyfikacji prawa cywilnego w Polsce Ludowej, [w:] Prawo wczoraj i dziś. Studia dedykowane profesor Katarzynie Sójce-Zielińskiej, Warszawa 2000.
Lityński A., Nowe ustawodawstwo w nowym ustroju. O prawie karnym i cywilnym w pierwszym dwudziestoleciu Polski Ludowej, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2006, t. IV.
Lityński A., O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 1999.
Lityński A., Pierwszy etap prac nad kodyfikacją prawa cywilnego w Polsce Ludowej (szkic dla dydaktyki), [w:] Z dziejów prawa, cz. 2, Katowice 1999.
Lityński A., Prawo cywilne materialne w Polsce Ludowej, [w:] Pół wieku kodyfikacji prawa w Polsce (1919–1969). Wybrane zagadnienia, Tychy 2001.
Pomoc, przykład, przyjaźń ZSRR drogowskazem naszych prac kodyfikacyjnych, „Nowe Prawo” 1950, nr 11.
Radwański Z., Prawo cywilne PRL, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1995, z. 1–2.
Skąpski J., Kodeks cywilny z 1964 r. Blaski i cienie kodyfikacji oraz jej perspektywy, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1992, z. 1–4.
Szer S., Prawo spadkowe, Warszawa 1955.
Szer S., Z zagadnień prawa spadkowego, „Państwo i Prawo” 1951, z. 5–6.
Szeroka dyskusja – cenną pomocą w pracy kodyfikacyjnej, „Nowe Prawo” 1951, nr 4.
Uchwała Prezydium Rządu dotycząca prac kodyfikacyjnych, „Państwo i Prawo” 1951, z. 1.
Wasilkowski J., Kodyfikacja prawa cywilnego w Polsce, „Nowe Prawo” 1950, nr 12.
Wasilkowski J., Własność i inne prawa rzeczowe, „Państwo i Prawo” 1951, z. 5–6.
Z okazji zakończenia unifikacji prawa cywilnego (akademia), „Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1947, nr 1–2.
