Capital Punishment in Polish Military Law 1944–1969
Keywords:
penal law, military law, capital punishment, Polish Army Penal Code 1944Abstract
Capital punishment is an exceptional type of penal sanction for the most serious crimes in penal legislation of countries which permit such penalty. In the period of the Second Polish Republic a capital punishment judgement in military penal law was permitted for crimes committed at the time of war, often having negative impact on the combat capacity and morale of a given military unit. Following the example of legislation of the Second Polish Republic, authors of the Polish Army’s Penal Code from 1944 assumed that a capital punishment judgement should apply to extremely serious crimes committed by soldiers, usually “in the field”, in the course of war operations. Inclusion of a chapter concerning political crimes punishable with serious penal sanctions (including capital punishment) into the military code of 1944, as well as moving civil cases of people accused of such acts under the jurisdiction of military courts, led to a situation where this code (in judiciary practice since the beginnings of the Polish People’s Republic) became one of the most repressive legal acts, taking into account the number of death penalties adjudged under its provisions.
References
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. Zarys wykładu części ogólnej, Warszawa 1950.
Bąkowski Z., Wyniki prac na ustaleniem listy osób straconych i zmarłych w więzieniach w Polsce w latach 1944–1956, „Pamięć i Sprawiedliwość” 1996, t. 39.
Biegański Z., Sądownictwo i skazani na śmierć z przyczyn politycznych w województwie pomorskim (bydgoskim) w latach 1945–1956, Bydgoszcz 2003.
Buszyński M., Zasady nowego kodeksu wojskowego , „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1932, nr 4.
Czchikwadze W.M., Radzieckie prawo karne wojskowe. Część ogólna, Warszawa 1952.
Conquest R., Wielki Terror, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 1997.
Czy utrzymywać karę śmierci?, „Przekrój” 1956, nr 601.
Czyżak M., Kodeks karny Wojska Polskiego jako przykład totalitarnego prawa karnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1999, nr 3–4.
Domino Z., O niektórych tendencjach i projektach w radzieckim wojskowym prawie karnym, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1966, nr 1.
Ehrlich S., Głos przeciwko karze śmierci, „Nowa Kultura” 1956, nr 28.
Kania L., Kodyfikacja wojskowego prawa karnego materialnego w 1932 r. – geneza, przebieg prac, próba oceny (cz. I), „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2001, nr 2.
Kładoczny P., Kara śmierci jako wykładnik polityki karnej państwa w latach 1944–1956, [w:] Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944–1956, red. W. Kulesza, A. Rzepliński, Warszawa 2001.
Kładoczny P., Prawo jako narzędzie represji w Polsce Ludowej (1944–1956). Prawna analiza kategorii przestępstw przeciwko państwu, Warszawa 2004.
Kochański A., Polska 1944–1991. Informator historyczny. Podział administracyjny. Ważniejsze akty prawne, decyzje i enuncjacje państwowe (1944–1956), t. 1, Warszawa 1996.
Lernell L., O niektórych aspektach problematyki teoretycznej wojskowego prawa karnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, nr 1.
Leśko T., Niektóre zagadnienia ewolucji systemu kar w KKWP, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1962, nr 4.
Leśko T., System kar sądowych w prawie karnym wojskowym, Warszawa 1968.
Lipczyński J., Przeciwko karze śmierci, [w:] Zagadnienia prawa karnego i teorii prawa. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Woltera, Warszawa 1959.
Lityński A., O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 1999.
Lityński A., Prawo Rosji i ZSRR 1917–1991, czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs, Warszawa 2010.
Machnikowska A., Wymiar sprawiedliwości w Polsce w latach 1944–1950, Gdańsk 2008.
Melezini M., Punitywność wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce w XX wieku, Białystok 2003.
Miedwiediew R., Pod osąd historii. Geneza i następstwa stalinizmu, t. I, Warszawa 1990.
Miedwiediew R., Pod osąd historii. Geneza i następstwa stalinizmu, t. II, Warszawa 1990.
Mienszagin W., Wyszynska Z., Radzieckie prawo karne, Warszawa 1953.
Mikuliński S., Kary dodatkowe a ukaranie dyscyplinarne, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1936, nr 2.
Musiał F., Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie 1946–1955, Kraków 2005.
Muszkat M., Na marginesie nowego wojskowego ustawodawstwa karnego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 2.
Muszkat M., Podstawowe zasady Kodeksu Karnego Wojska Polskiego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Polan-Haraschin J., Z problematyki przestępstw wojskowych (Kilka uwag de lege ferenda), „Nowe Prawo” 1957, nr 12.
Poksiński J., „My sędziowie, nie od Boga...” Z dziejów sądownictwa wojskowego PRL 1944–1956. Materiały i dokumenty, Warszawa 1996.
Saski E., Pożądane zmiany w k.k.w. z 1932 r., „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1936, nr 3.
Sesja naukowa WIP poświęcona projektom przepisów karnych, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1963, nr 2.
Skazani na karę śmierci przez Wojskowe Sądy Rejonowe w Bydgoszczy, Gdańsku i Koszalinie (1946–1955) , red. D. Burczyk, I. Hałagida, A. Paczoska-Hauke, Gdańsk 2009.
Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach 1946–1955, oprac. T. Kurpierz, Katowice 2004.
Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie 1946–1954, red. T. Bereza, P. Chmielowiec, Rzeszów 2004.
Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu 1944–1955, red. K. Szwagrzyk, Wrocław 2002.
Szwagrzyk K., Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956, Kraków–Wrocław 2005.
Szwagrzyk K., Straceni na Dolnym Śląsku 1945–1956, Wrocław–Rzeszów 2002.
Terpiłowski J., Czy rzeczywiście wyjątkowa?, „Nowe Prawo” 1956, nr 10.
Turlejska M., Te pokolenia żałobami czarne... Skazani na śmierć i ich sędziowie 1944–1954, Warszawa 1990.
Uruszczak W., Dziedzictwo prawne XX wieku oczami historyka prawa. Prawo obce, własne, prawe i haniebne, [w:] Dziedzictwo prawne XX wieku, Kraków 2001.
Wesołowski A., W cieniu wojny i polityki. Sądownictwo Wojska Polskiego na froncie wschodnim w latach 1943–1945, Toruń 2003.
Wolter W., Znieść karę śmierci, „Nowa Kultura” 1956, nr 30.
Wolter W., Lernell L., Sawicki J., Schaff L., Węzłowe zagadnienia prawa karnego w świetle Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, [w:] Zagadnienia prawne Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Materiały Sesji Naukowej PAN 4–9 lipca 1953 r., red. G. Auscaler, t. I, Warszawa 1954.
Zawistowski J., Uwagi o karach za przestępstwa wojskowe, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1936, nr 1.
