State of research on the documentation of monuments in Bielsk County
Review: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 12: Województwo podlaskie (białostockie), z. 4: Powiat bielski [A Catalogue of Artistic Monuments, vol. 12: Podlaskie (Białystok) Voivodeship, no. 4: Bielsk County], ed. M. Zgliński, Z. Michalczyk, D. Piramidowicz, K. Uchowicz, M. Zgliński, Warszawa 2019, vol. 1, p. 324, il. 80; vol. 2, il. 1427.
Keywords:
Bielsk County, monument protection, sacral architecture, legal archeologyAbstract
This paper constitutes a critical analysis of a two-volume publication: Katalog zabytków sztuki. Województwo podlaskie (białostockie). Powiat bielski [A Catalogue of Artistic Monuments. Podlaskie (Białystok) Voivodeship. Bielsk County], published in a series “A Catalogue of Artistic Monuments in Poland” by the Institute of Art at the Polish Academy of Sciences. The author of this article presents the contents of the Catalogue and evaluates its usefulness for further, detailed research on regional history. He draws attention to a high substantive level of the reviewed work which was based on rich source material acquired by means of queries conducted in the Polish archives (e.g., State Archives in Białystok), foreign ones (Russian State Historical Archive in St. Petersburg), and other cultural institutions (e.g. Voivodship Office for the Protection of Historical Monuments in Białystok). The Catalogue also uses data from numerous scientific monographs, articles, and elaborations containing over 300 references. One of its assets, apart from the scientific content, is high editorial quality. The Catalogue presents rich illustrative material provided with detailed descriptions in the form of historical outlines of seventy-two settlements with the characteristics of included monuments, depicted in 1,427 colourful photographs. The author expands information on some of the monuments described in the Catalogue using archive materials stored in the National Archives in Białystok. These are e.g.: 20th-century photographs showing the town hall in Bielsk Podlaski and archival files on the technical condition of the Church of the Blessed Virgin Mary from Mt. Carmel in Bielsk Podlaski after the First World War. The potential reader of the discussed review article is offered a synthesis of the Catalogue’s contents. It also highlights its scientific usefulness for art historians and regionalists.
References
Archiwum Państwowe w Białymstoku, Biuro Badań i Dokumentacji Zabytków w Białymstoku, nr zesp. 714.
Archiwum Państwowe w Białymstoku, Urząd Wojewódzki Białostocki 1920–1939, nr zesp. 47.
Archiwum Państwowe w Białymstoku, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Białymstoku, nr zesp. 1070.
Bończak-Kucharczyk E., Maroszek J., Kucharczyk K., Katalog parków i zabytkowych ogrodów dawnego województwa białostockiego stan z 1988 roku: część szczegółowa, t. 1, Białystok 2000.
Borek P., Organizacja i funkcjonowanie rewkomów na terenie powiatu łukowskiego (11-17 sierpnia 1920 r.), „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 2015, nr 13, s. 83-100.
Chełmski Konsystorz Greckokatolicki: 1596–1875 Inwentarz analityczny archiwum, oprac. M. Trojanowska, Lublin 2003.
Danilecki T., Zwolski M., Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Bielsku Podlaskim (1944-1956), Białystok 2008.
Fionik D., Bìel'skì Sojm Velìkì roku božogo 1564, Studziwody 2014.
Janucki S., Powiat bielski w okresie wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920, [w:] Bielsk Podlaski. Studia i materiały do dziejów miasta, red. Z. Romaniuk, Bielsk Podlaski 1999.
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce: Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, oprac. M. Kałamajska–Saeed, t. IX, z. 2, Warszawa 1986.
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce: Siemiatycze, Drohiczyn i okolice, oprac. M. Kałamajska-Saeed, t. XII, z. 1, Warszawa 1996.
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce: Miasto Białystok, pod red. M. Zglińskiego, A. Oleńskiej, t. XII, z. 2, Warszawa 2015.
Katalog Zabytków Sztuki w Polsce: Powiat białostocki, pod. red. M. Zglińskiego, K. Kolendo-Korczak, t. XII, z. 3, Warszawa 2016.
Kolendo-Korczak K., Michalczyk Z., Zgliński M., W sprawie odnalezienia w Topilcu reliktów ikonostasu cerkwi Zwiastowania NMP w Supraślu, „Biuletyn Historii Sztuki” 2018, 2.
Łapiński J., Konsystorz greckokatolicki w Chełmie na przełomie XVIII i XIX wieku, „Prawo Kanoniczne: kwartalnik prawno-historyczny” 1987, 30.
Łopatecki K., Walczak W., Plany architektoniczne i źródła kartograficzne dotyczące obwodu białostockiego przechowywane w Rosyjskim Państwowym Archiwum Historycznym w Sankt Petersburgu, „Miscellanea Historico-Archivistica” 2018, 25.
Łopatecki K., „Obiekty o cechach zabytku” a „zabytek” – problemy terminologiczne w świetle ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, [w:] Zeszyty dziedzictwa kulturowego, t. I, red. K. Łopatecki, W. Walczak, Białystok 2007.
Łopatecki K., Struktura i siedziba Sądu Głównego w Białymstoku (1808-1842), „Miscellanea Historico-Iuridica” 2017, t. XVI, z. 2.
Łopatecki K., O instytucji dożywocia na przykładzie małżeństwa Jana Klemensa i Izabeli Branickich, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2016, 9 (1).
Maisel W., Archeologia prawna Polski, Warszawa-Poznań 1982.
Michalczyk Z., Domniemane modello Augusta Mirysa do obrazu Podniesienia krzyża w kościele w Bielsku Podlaskim, „Biuletyn Historii Sztuki” 2018, 80, nr 1.
Miodowski A., Nieudana próba ustanowienia w Polsce systemu rządów sowieckich (lipiec-sierpień 1920r.), „Białostockie Teki Historyczne” 2013, 11.
Moniuszko A., Mazowieckie sądy ziemskie (1588-1648). Organizacja – funkcjonowanie – postępowanie, Warszawa 2013.
Narolewska E., Ratusz w Bielsku Podlaskim – dzieje, przeobrażenia i konserwacja, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Białostockiego” 1997, z. 3.
Siedlecki J., Brańsk w XVI-XVIII w., „Białostocczyzna” 4 (1989), z. 4.
Szczepański J., Wojna 1920 na Mazowszu i Podlasiu, Warszawa 1995.
Wiśniewski J., Osadnictwo wschodniej Białostocczyzny – geneza, rozwój oraz zróżnicowanie i przemiany etniczne, „Acta-Baltico-Slavica” 1977, 11.
Zieleniewski J, Powstanie i rozwój układu przestrzennego Bielska Podlaskiego w XIV i XVIII wieku, „Studia Podlaskie” 1990, t. 1.
