„A wiosną – niechaj wiosnę, nie Polskę, zobaczę” – postawy młodego pokolenia literatów wobec odzyskania niepodległości
Słowa kluczowe:
Julian Tuwim, Stefan Żeromski, kawiarnia literacka „Pod Picadorem”, manifestacje artystów, literatura dwudziestolecia międzywojennegoAbstrakt
Celem opracowania jest przedstawienie artystycznych postaw polskich pisarzy wobec odzyskanej właśnie niepodległości. W pierwszych latach niepodległej Polski młodzi twórcy, przyszli skamandryci i futuryści, realizowali zaskakujący postulat dotychczasowego „wielkiego moralizatora” – Stefana Żeromskiego – by zdjąć z literatury ciężary dydaktyczne. Odtąd literatura służyć miała służyć nie, jak dotąd, krzewieniu patriotyzmu i wychowywaniu młodych, tylko samemu pięknu i artyzmowi, pochwale tego, co za piękne czy istotne uznawał sam pisarz. Twórczość literacka „wyszła na ulicę” – podejmowano tematy dotąd uważane za błahe, związane z życiem codziennym, powstawały kabarety, mnożyły się happeningi. Niestety, wskazania Żeromskiego dotyczące uwolnienia literatury z jej funkcji służebnej, moralizatorskiej, mogły znaleźć zastosowanie jedynie w kilku pierwszych latach odrodzonej Rzeczpospolitej – wielka historia zmusiła twórców, by ponownie zabrali głos w sprawach ważnych.
Bibliografia
Appel W., Meandry skamandrytów, Toruń 2011.
Dunin-Wąsowicz K., Warszawa 1914-1918, Warszawa 1989.
Groński R. M., Jak w przedwojennym kabarecie. Kabaret warszawski 1918-1939, Warszawa 1987.
Iwaszkiewicz J., Książka moich wspomnień, Warszawa 2010.
Iwaszkiewiczowa A., Dziennik, Warszawa 1993.
Kądziela J., Kwiatkowski J., Wyczańska I., Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku. Literatura polska okresu międzywojennego, tom I i II, Kraków 1979.
Kowalczykowa A., Programy i spory literackie w dwudziestoleciu 1918-1939, Warszawa 1981.
Krzywicka I., Wyznania gorszycielki, Warszawa 2013.
Kumaniecka J., Saga rodu Słonimskich, Warszawa 2003.
Kwiatkowski J., Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990.
Lechoń J., Karmazynowy poemat, Warszawa 1920.
Makowiecki A. Z., Warszawskie kawiarnie literackie, Warszawa 2013.
Matywiecki P., Twarz Tuwima, Warszawa 2007.
Moraczewski J., Przewrót w Polsce, Warszawa 2015.
Peiper T., Pisma wybrane, Warszawa 1979.
Rozmowy z Tuwimem, red. T. Januszewski, Warszawa 1994.
Sadkowska-Mokkas L., Warszawa Skamandrytów, Warszawa 2016.
Słonimski A., Alfabet wspomnień, Warszawa 1975.
Słonimski A., Kroniki tygodniowe 1927-1931, Warszawa 2001.
Słonimski A., Poezje zebrane, Warszawa 1964.
Szpakowska M., „Wiadomości Literackie” prawie dla wszystkich, Warszawa 2012.
Tuwim J., Listy do przyjaciół-pisarzy, Warszawa 1979.
Urbanek M., Tuwim, Wrocław 2004.
Urbanek M., Tuwim. Wylękniony bluźnierca, Warszawa 2013.
Wierzyński K., Kawiarnia „Pod Pikadorem”, [w:] Rozmowa z puszczą, Warszawa 1991.
Wspomnienia o Julianie Tuwimie, red. W. Jedlicka, M. Topornicki, Warszawa 1963.
Zaruba J., Z pamiętników bywalca. Patrząc na Warszawę, Warszawa 2007.
Zawada A., Dwudziestolecie literackie, Wrocław 2005.
