About Józef Kanty Ossoliński, Wine and the Turbulent Course of the Pre-convocation Sejmik in Lutsk in the Winter of 1764

Authors

  • Tomasz Ciesielski University of Opole (Uniwersytet Opolski)

Keywords:

Józef Kanty Ossoliński, “Familia”, wine, Lutsk, pre-convocation sejmik, extraordinary „hood” court

Abstract

The article attempts to assess the influence of magnates on the course of sejmiks in the Polish-Lithuanian Commonwealth through the lens of the actions taken by Volyn voivode Jozef Kanty Ossolinski in late 1763 and early 1764 to push through decisions favorable to the party of the so-called republicans at the pre-convocation sejmik in Lutsk. Despite very intensive efforts and a great deal of material generosity, including the importation of several thousand liters of wine, these efforts failed due to the equally good preparation of political opponents – the ‘family’ led by the Crown huntsman Stanisław Czartoryski, supported by several other magnates, as well as the court militia and the Czartoryski rented nobility, who managed to dominate the sejm. Although Ossoliński managed to unite the republican camp, he failed to prevent first a brawl and profanation of the church, and then a division of the sejm into two circles sitting separately. At both instances’, deputies to the Convocation Sejm and extraordinary, so called “kapturowy” judges were elected, which meant that the struggle for political domination of Volhynia continued for another three months. In the end, it was the deputies appointed by the Czartoryskis who were declared legitimately elected, although it should be noted that three of them did not come to the convocation for political reasons. The article is based on hitherto under-utilized source material from the resources of archives and academic libraries in Poland and abroad, which has been critically evaluated using research methods characteristic of the discipline of history.

Author Biography

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Publiczne Potockich, nr 313; Archiwum Radziwiłłowskie, dz. V, nr 11036.

Archiwum Państwowe w Przemyślu, Archiwum Zamku Leskiego, nr 417.

Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, nr 3858.

Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, nr 6059.

Biblioteka Kórnicka PAN, nr 452.

Biblioteka Zakładu im. Ossolińskich we Wrocławiu, nr 580.

Львівска Наукова Бібліотека НАН України ім. В.Стефаника, fond 5, dz. 1, nr 718; fond 141, op. 1, nr 85, 1673 // L´vivska Naukova Biblioteka NAN Ukraini im. V. Stefanika, fond 5, dz. 1, nr 718; fond 141, op. 1, nr 85, 1673.

Diarjusze sejmowe z XVIII wieku, t. III: Diarjusze sejmowe z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, wyd. W. Konopczyński, Warszawa 1937.

Dyaryusz seymu convocationis... siedmio-niedzielnego warszawskiego: zdania, mowy, projekta y manifesta w sobie zawierający, przez sessye zebrany r. p. 1764, Warszawa 1764.

Kronika Podhorecka 1706–1779, ułożył L. Rzewuski, Kraków 1860.

Matuszewicz M., Diariusz życia mego, oprac. B. Królikowski, komentarz Z. Zielińska, Warszawa 1986, t. 1-2.

Od Augusta Mocnego do Augusta III. Doniesienia z Warszawy Andrzeja Cichockiego z lat 1732–1734, wyd. J. Dygdała, Warszawa 201.

Teka Gabryela Junoszy Podoskiego arcybiskupa poznańskiego, wyd. K. Jarochowski, Poznań 1856, t. III i IV.

Bartoszewicz J., Jozef i Teresa Ossolińscy, „Tygodnik Illustrowany” 1864, R. 9, nr 232.

Ciesielski T., Armia koronna w czasach Augusta III, Warszawa 2009.

Czeppe M., Kamaryla Pana z Dukli. Kształtowanie się obozu politycznego Jerzego Augusta Mniszcha 1750–1763, Warszawa 1990.

Palkij H., Sejmy 1736 i 1738 roku. U początków nowej sytuacji politycznej w Rzeczypospolitej, Kraków 2000.

Marcinek R., Rex vinorum. Z dziejów węgrzyna w dawnej Polsce, Warszawa 2015.

Męclewska M., Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705–2008, Warszawa 2008.

Stecki Jozef, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 43, Warszawa – Kraków 2004-2005.

Szczygielski W., Ossoliński Jozef Kanty, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1979, t. 24.

Szwaciński T., Sejmiki poselskie przed konwokacją 1764 r., „Kwartalnik Historyczny” 2006, R. 63, nr 1.

Urzędnicy wołyńscy XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. M. Wolski (Urzędnicy Dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 3: Ziemie ruskie, z. 5), Kórnik 2007.

Zielińska Z., Walka „Familii” o reformę Rzeczypospolitej 1743–1752, Warszawa 1983.

Downloads

Published

2023-03-13

How to Cite

About Józef Kanty Ossoliński, Wine and the Turbulent Course of the Pre-convocation Sejmik in Lutsk in the Winter of 1764. (2023). Miscellanea Historico-Iuridica, 21(1), 263-286. https://miscellanea.uwb.edu.pl/article/view/682

Similar Articles

1-10 of 88

You may also start an advanced similarity search for this article.