Normalizacja obowiązku szczepień w ujęciu historycznym, filozoficznym i socjologii medycyny G. Canguilhema i M. Foucaulta

Abstrakt

W oparciu o ujęcie historyczne, filozoficzne i socjologię medycyny w artykule zbadano zależności pomiędzy normą społeczną a normą prawną szczepień oraz ukazano jak na przestrzeni lat kształtowały się te normy. Posługując się metodologią aksjologicznego badania prawa, analizie zostały poddane procesy społeczne opisywane w szczególności przez G. Canguilhema i M. Foucaulta. Do zbadania zależności zostały wybrane dzieła wspomnianych filozofów, z uwagi na ich wkład w rozwój nad myślą o normalizacji, zdrowiu i chorobie. Zarówno G. Canguilhem jak i M. Foucault są autorami najpełniejszych opracowań dotyczących stopniowego i coraz większego włączania pojęć medycznych do świadomości jednostki i jej życia społecznego, a prace ich obu łączą się w semantyczną całość. Synergia świata społecznego i świata medycznego, opisana przez wspomnianych filozofów, niosła za sobą normalizację wymogów sanitarnych i medycznych ustanawianych przez władzę. Z biegiem czasu ilość wymagań odnoszących się do biologicznego życia jednostki rosła, a wszechobecna troska o zdrowie publiczne sprzyjała poddawaniu się tym nakazom. W artykule ukazano jak na tle historii i procesów społecznych związanych z normalizacją, kształtowała się norma społeczna szczepień. Przeanalizowano ważne, dla wyłaniającej się w życiu społecznym normy szczepień obowiązkowych, pojęcia takie jak: ,,normalne”, ,,patologiczne”, ,,władza dyscyplinarna”, ,,władza normalizująca” i ,,biowładza”. Pozwoliło to ukazać tendencje społeczne, dzięki którym pojawiła się norma społeczna szczepień, a w jej następstwie umocniła się norma prawna szczepień.