The history of law basics of freedom of economic activity in Poland in the 20th century
Keywords:
the freedom of business activity, Constitution of the Republic of Poland, enrepreneur, limitation of the freedom of economic activityAbstract
The Republic of Poland shall guarantee the freedom of business activity. It constitutes the foundation of a market economy. Restrictions on the freedom of economic activity may be imposed only by means of statute or when the public interest is threatened. The purpose of this article is to analyse the evolution of business activity freedom in Poland in the 20th century. The author presents normative solutions in the field of economic freedom in the interwar period, the Polish People’s Republic, after 1989, and after Poland’s accession to the European Union. The article also includes the approach to economic freedom in legal doctrine. The paper also shows content elements of freedom of business activity in doctrinal meaning.
References
Barcz J., Swoboda przedsiębiorczości, [w:] J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, Warszawa 2003.
Biernat S., Wasilewski A., Ustawa o działalności gospodarczej. Komentarz, Kraków 1997.
Cegiełko P., Prawa i wolności ekonomiczne i socjalne, (w:) Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i problemy, L. Koba, W. Wacławczyk (red.), Warszawa 2009.
Cieśliński A., Natura wolności gospodarczej i jej geneza w systemie prawnym Unii Europejskiej, „Przegląd Prawa i Administracji C/2” Nr 3661/2015.
Dudek D., Prawo konstytucyjne II Rzeczypospolitej Polskiej, (w:) Synteza Prawa Polskiego 1918-1939, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. R. Pałubska, Warszawa 2013.
Etel M., Ograniczenia wolności gospodarczej w świetle Konstytucji RP (uwagi wprowadzające) [w:] D. Czudek, M. Koziel (red.), Czesko-polska komparatystyka prawna 2012. Praca zbiorowa z międzynarodowej konferencji, Brno 2012.
Etel M., Pojęcie przedsiębiorcy w prawie polskim i prawie Unii Europejskiej oraz w orzecznictwie sądowym, Warszawa 2012.
Fiedorczyk P., Administracyjnoprawna regulacja działalności gospodarczej (w:) Synteza Prawa Polskiego 1918-1939, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. R. Pałubska, Warszawa 2013.
Fiedorczyk P., Uznanie administracyjne w doktrynie i orzecznictwie Najwyższego Trybunału Administracyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej, (w:) Prawo a dzieje państwa i ustroju, M. Szyszkowska (red.), Białystok 1996.
Garlicki L. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, Warszawa 2005.
Grabowski J., Państwowy sektor gospodarczy – struktura podmiotowa (w:) Publiczne prawo gospodarcze system prawa administracyjnego, tom 8b, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel.
Gwoździcka-Piotrowska M., Wybrane aspekty wolności gospodarczej, „Przegląd Naukowo-Metodyczny dla Bezpieczeństwa”, Nr 2/2008.
Jasińska K, Uznanie administracyjne w sferze działania państwowych organów administracji przemysłowej, Ruch Prawniczy z. III/69.
Jasińska K., Uprawnienia przemysłowe jednostek gospodarki nieuspołecznionej w systemie gospodarki planowej PRL, Poznań 1966.
Kaliński J., Bitwa o handel 1947-1948, Warszawa 1970.
Kaliński J., Kiedy zaczęło się odradzanie gospodarki rynkowej w Polsce?, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2015, nr 1(73)”.
Katner W.J., Prawo działalności gospodarczej. Komentarz, Warszawa 2003.
Kłusek S., Gaertner W., Polskie prawo przemysłowe, Poznań 1936.
Kołodko G.W., Refleksje na temat pojęcia „społeczna gospodarka rynkowa” w art. 20 Konstytucji RP (w:) Podstawowe założenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunał Konstytucyjny Praca zbiorowa, Warszawa 2010.
Kosikowski C., Nowe prawo działalności gospodarczej, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1999, Nr 2.
Kosikowski C., Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia w praktyce stosowania Konstytucji RP, (w:) Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, C. Kosikowski (red.), Warszawa 2005.
Kosikowski C., Wolność gospodarcza w prawie polskim, Warszawa 1995.
Kosiński E., Aspekty wolności gospodarczej, „Kwartalnik Prawa Publicznego” nr 3/4, 2003.
Kruczalak K., Wolność gospodarcza i jej ograniczenia w świetle Konstytucji RP, „Gdańskie Studia Prawnicze”, t. III, Gdańsk 1998.
Kubala W., Wolność działalności gospodarczej i jej ograniczenia, „Przegląd Sądowy” 2001, Nr 7-8.
Kwiecień S., Polskie prawo przemysłowe 1927-1939, „Zeszyty Prawnicze UKSW”, nr 2/2011, tom11.
Kwiecień S., Prawo gospodarcze okresu międzywojennego, Lublin 2016.
Lasocki M., Projekty zmiany Konstytucji RP, „Społeczeństwo i Polityka” Nr 1(10)2007.
Małecki-Tepicht S., Przyczyny zmiany systemu gospodarczego [w:] Transformacja systemowa w Polsce, red. K. Żukrowska, Warszawa 2010.
Olszewski J., Prawo gospodarcze. Kompendium, Warszawa 2013.
Orłowski W. M., Refleksje na temat pojęcia „społeczna gospodarka rynkowa” w art. 20 Konstytucji RP (w:) Podstawowe założenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2010 .
Paplewski B., Ewolucja prawa do swobody działalności gospodarczej w prawie polskim w XX w., „Societas et ius” Nr3 (1/2014).
Paszkudzki A., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17.2.1921 r. Komentarz, Lwów-Warszawa 1927.
Pawłowicz K., Konstytucyjne a ustawowe pojęcie przedsiębiorcy, „Przegląd Legislacyjny” 2007, Nr 2.
Płaza S., Historia prawa w Polsce na tle porównawczym cz. 3. Okres Międzywojenny, Kraków 2001.
Pokarzyński L., Pojęcie przemysłu w polskim prawie przemysłowym, Administracja i Samorząd na Ziemiach Odzyskanych 1947, nr 11-12.
Pysz P., Społeczna gospodarka rynkowa. Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej, Trybunał Konstytucyjny Praca zbiorowa, Warszawa 2008.
Ryszka F. (red.), Historia państwa i prawa Polski 1918-1939, cz. I, Warszawa 1962.
Sługocka-Kołpaczyńska M., Koncesja jako przykład ograniczenia wolności działalności gospodarczej (w:) Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, A.F. Bator, M. Jabłoński, M.K. Maciejewski, K.M. Wójtowicz (red.), Wrocław 2013.
Sobczak K., Gospodarka rynkowa a władza publiczna, Warszawa 1998.
Strzyczkowski K., Konstytucyjna zasada społecznej gospodarki rynkowej jako podstawa tworze¬nia i stosowania prawa (w:) Zasady ustroju społecznego i gospodarczego w procesie stosowania Konstytucji, C. Kosikowski (red.), Warszawa 2005.
Sypniewski D. (red.), Legierska U., Małkowska A., Ograniczenia wolności podejmowania działalności gospodarczej, Ryski 2016.
Walaszek-Pyzioł A., Swoboda działalności gospodarczej, Kraków 1994.
Wasilewski A., Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1988, Nr 5-6.
Włudyka T., Model społecznej gospodarki rynkowej a transformacja ustrojowa polskiej gospodarki. Analiza prawnogospodarcza, Kraków 2002.
Zacharczuk P., Normatywne ujęcie wolności działalności gospodarczej, „Roczniki Nauk Prawnych” Vol. 15 Nr 2/2005.
Załęski P.S., Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Toruń 2012.
Żurawik A., Interes publiczny w prawie gospodarczym, Warszawa 2013.
Ustawa z dnia 20 stycznia 1921 r. o organizacji giełd w Polsce (Dz.U. 1921 nr 13 poz. 71).
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1921 nr 44 poz. 267).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1924 r. o organizacji giełd (Dz.U. 1924 nr 114 poz. 1019).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowem (Dz.U. 1927 nr 53 poz. 468).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 17 marca 1928 r. o prawie bankowem (Dz.U. 1928 nr 34 poz. 321ze zm.).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o ochronie wynalazków, wzorów i znaków towarowych (Dz.U. 1928 nr 39 poz. 384).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. o komunalnych kasach oszczędności (Dz.U. 1934 nr 95 poz. 860).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. 1934 nr 57 poz. 502).
Ustawa z dnia 2 sierpnia 1926 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. 1926 nr 96 poz. 559).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz.U. 1935 nr 30 poz. 227).
Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (Dz.U. 1936 nr 37 poz. 282).
Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo czekowe (Dz.U. 1936 nr 37 poz. 283).
Dekret z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej, (Dz. U. 1944 Nr 4 poz. 17).
Dekret z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa, (Dz. U. 1944 Nr 15 poz. 82).
Dekret z dnia 2 marca 1945 r. o majątkach opuszczonych i porzuconych (Dz. U. 1945 Nr 9 poz. 45).
Ustawa z dnia 3 stycznia 1946 r. o przejęciu na własność państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej, (Dz. U. 1946 Nr 3 poz. 17).
Ustawa o zezwoleniach na prowadzenie przedsiębiorstw handlowych i budowlanych i na zezwolenie wykonywania czynności handlowych z 2 czerwca 1947 r. (Dz.U. 1947 nr 43 poz. 220).
Dekret o częściowej zmianie prawa przemysłowego z 3 kwietnia 1948 r. (Dz.U. 1948 nr 18 poz. 130).
Dekret z dnia 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych, (Dz. U. 1950 Nr 49 poz. 439).
Dekret z 3 stycznia 1947 r. o tworzeniu przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 8 poz. 42) .
Dekret z 26 października 1950 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tj. Dz.U. z 1960 r. Nr 18 poz. 111).
Ustawa z dnia 10 lutego 1949 r. o zmianie organizacji naczelnych władz gospodarki narodowej, (Dz. U. 1949 Nr 7 poz. 43).
Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, (Dz. U. 1950 Nr 14 poz. 130).
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r. (Dz. U. Nr 33., poz. 232).
Ustawa z dnia 8 czerwca 1972 r. o wykonywaniu i organizacji rzemiosła (Dz. U. z 1983 r., Nr 7, poz. 40 ze zm.).
Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. 1988 nr 41 poz. 324).
Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. 1989 nr 75 poz. 444).
Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1992 nr 67 poz. 336).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. 2018 poz. 650).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. 2018 poz. 647).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 648).
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r. poz. 649, 1293).
