Sejmiks of the Provinces of Lesser Poland in 1572–1648 – State of Research, Organization, Sejmik Specifics, Research Proposals
Keywords:
sejmiks, Kraków Voivodeship, Sandomierz Voivodeship, Lublin VoivodeshipAbstract
Sejmiks in the First Polish Republic were the first and primary forum for the political education of every nobleman. It was during those assemblies that problems of the local community were solved, tax collection was controlled, military troops were organized, elections of candidates for land offices were held, and finally, deputies to the Sejm, deputies to the Crown Tribunal and delegates to important persons in the state were elected. They were usually convened by the king or local representative of the state government. During the interregnum, they were convened by the interrex primate. Their importance increased especially after the death of the last of the male representatives of the Jagiellonian royal family to sit on the Polish-Lithuanian throne in 1572. By the middle of the 17th century, they controlled almost all aspects of political life in the country, remaining an important factor shaping the consciousness of the inhabitants of the Republic and influencing decisions made by the Sejm until 1717. All decisions made at the sejmiks were recorded in special files, known as lauds. Together with parliamentary instructions, these documents constitute the primary source for studying their history, including the members of these institutions: secular and clerical dignitaries, officials, nobles and other participants in the proceeds. The source basis of the article is the records produced by the three sejmiks of the Lesser Poland Voivodeship, assembled in Krakow, Sandomierz and Lublin. With reference to the most recent literature and source publications, it presents their organization, analyses the links that bind them together, and portrays their participants.
References
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie.
Archiwum Publiczne Potockich, sygn. 6.
Archiwum Radziwiłłów, dz. II, nr 1015.
Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie, rkps 80, 82, 96, 137, 313, 1621, 2723.
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, rkps 49, 166.
Biblioteka Narodowa w Warszawie. Biblioteka Ordynacji Zamojskich, nr 1809.
Biblioteka Naukowa PAU i PAN w Krakowie, rkps 694, 950, 1051, 8338 (Teki Pawińskiego, 21).
Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa, Akta sejmików księstw oświęcimskiego i zatorskiego z lat 1669-1747, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/7358/edition/6707.
Małopolska Biblioteka Cyfrowa, Księgi grodzkie krakowskie z serii Relationes, oblatae laudorum Cracoviensium, nr 759, 760, 761, 761a, https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/19559?tab=1.
Akta sejmikowe województwa bełskiego. Lata 1572-1655, wyd. M. Zwierzykowski, R. Kołodziej, Kraków 2020.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. S. Kutrzeba, t. 1: 1572–1620, Kraków 1932.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. A. Przyboś, t. 2: 1621–1648, fasc. 1: 1621–1648, Kraków 1953.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. A. Przyboś, t. 2: 1621–1648, fasc. 2: 1649–1660, Kraków – Wrocław 1955.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. A. Przyboś, t. 3: 1661–1673, Wrocław 1959.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. A. Przyboś, t. 4: 1674–1680, Wrocław 1963.
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, wyd. A. Przyboś, t. 5: 1681–1696, Kraków 1984.
Akta sejmikowe województwa lubelskiego 1572–1632, oprac. H. Gmiterek, Lublin 2016.
Akta sejmikowe województwa lubelskiego 1633–1668, oprac. H. Gmiterek, Lublin – Radom 2021.
Cellarius A., Regni Poloniae, Magnique Ducatus Lituaniae. Omniumque regionum juri Polonico Subjectorum. Novissima descriptio, urbium potissimarum icons elegantis-simas et delinitionem hujus regni geographicam oculis subjiciens studio, Amstelodami 1659.
Gmiterek H., Instrukcja sejmiku lubelskiego posłom na sejm 1581 roku, „Res Historica” 2014, nr 38.
Kancelaria koronna a sejm walny. Instructuarium, oprac. W. Krawczuk, Warszawa 1995.
Kromer M., Polska czyli o położeniu, obyczajach, urzędach i Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego ... ksiąg dwoje, Wilno 1853.
Orzelski Ś., Bezkrólewia ksiąg ośmioro 1572–1576, wyd. E. Kuntze, Kraków 1917.
Starovolsci S., Tractatus tres. I. Polonia. II. Sarmatiae bellatores. III. Scriptorum Polonicorum ekatontas, seu centum illustrium Poloniae scriptorium elogia et vitae, Wratislaviae 1733.
Volumina Constitutionum, do druku przygotowali S. Grodziski, I. Dwornicka, W. Uruszczak, t. 1: 1493–1549, vol. 1: 1493–1526, Warszawa 1996.
Volumina Constitutionum, do druku przygotowali W. Uruszczak, S. Grodziski, I. Dwornicka, t. 1: 1493–1549, vol. 2: 1527–1549, Warszawa 2000.
Volumina Constitutionum, do druku przygotował S. Grodziski, I. Dwornicka, W. Uruszczak, t. 2: 1550–1609, vol. 1: 1550–1585, Warszawa 2005.
Volumina Constitutionum, do druku przygotowali S. Grodziski, t. 2: 1550–1609, vol. 2: 1587–1609, Warszawa 2008.
Volumina Constitutionum, do druku przygotował S. Grodziski, M. Kwiecień, A. Karabowicz, t. 3: 1611–1640, vol. 1: 1611–1626, Warszawa 2010.
II Kongres Badaczy Epoki Wazów i Królów Rodaków, http://wieksiedemnasty.pl/program/.
Abraham W., Zjazd łęczycki w r. 1180, „Kwartalnik Historyczny. Organ Towarzystwa Historycznego” 1889, nr 3.
Abramski A., Postępowanie przed sądami kapturowymi koronnymi w XVII i XVIII wieku, „Studia Iuridica Silesiana” 1986, nr 11.
Anusik Z., Glosa do dziejów rodu książąt Ostrogskich, „Przegląd Nauk Historycznych” 2008, t. 7, nr 1.
Balzer O., Geneza Trybunału Koronnego. Studyum z dziejów sądownictwa polskiego w XVI wieku, Warszawa 1886.
Bąkowa J., Szlachta województwa krakowskiego wobec opozycji Jerzego Lubomirskiego w latach 1661–1667, Kraków 1974.
Bednaruk W., Kościół św. Stanisława w Lublinie jako miejsce obrad sejmikowych, „Kościół i Prawo” 2018, t. 7(20), nr 1.
Bednaruk W., Magnaccy reprezentanci województwa lubelskiego w sejmie okresu stanisławowskiego, „Teka Komisji Prawniczej PAN Oddz. w Lublinie” 2016, nr 9.
Bednaruk W., Sejmik lubelski w okresie stanisławowskim (1764–1794), Lublin 2011.
Biedrzycka A., Sprawy wojskowe na sejmiku sandomierskim w czasach Jana III Sobieskiego, [w:] Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Biedrzycka A., Szczucki (Sczucki), [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. A. Romanowski i in., t. 47.
Bodniak S., Z. Skorupska, Jan Kostka kasztelan gdański, Gdańsk 1979.
Bosek R., Stanowisko sejmiku proszowickiego w sprawach skarbowych 1572–1648, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1981, nr 34 (1981).
Bostel F., Sądownictwo ziemskie oświęcimskie i zatorskie od r. 1440–1565, Lwow 1889.
Burkietowicz A., Filipczak-Kocur A., Ujma M., Peryferia a centrum. Postawy szlachty województwa sieradzkiego i lubelskiego wobec króla i sejmu w XVII wieku, [w:] Cywilizacja prowincji Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. A. Jankowski, A. Klonder, Bydgoszcz 2004.
Chłapowski K., Elita senatorsko-dygnitarska Korony za czasów Zygmunta III i Władysława IV, Warszawa 1996.
Chronologia sejmów Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1569–1793), red. L.A. Wierzbicki, D. Kupisz, Warszawa 2021.
Cichocki M., Mediacja Francji w rozejmie altmarskim, Kraków 1928.
Cywilizacja prowincji Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. A. Jankowski, A. Klonder, Bydgoszcz 2004.
Ćwik W., Reder J., Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Lublin 1977.
Czasy nowożytne. Studia poświęcone pamięci prof. Władysława Eugeniusza Czaplińskiego w 100. rocznicę urodzin, red. K. Matwijowski, Wrocław 2005.
Denys S., Poglądy sejmiku lubelskiego na państwo i prawo w czasach stanisławowskich (1764–1795), [w:] Per aspera ad astra. Materiały z XVI ogólnopolskiego zjazdu historyków studentów, red. A. Świątek, t. 5: Historia Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Kraków 2008.
Dobosz J., Kazimierz II Sprawiedliwy, Poznań 2014.
Dubas-Urwanowicz E., Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998.
Dubas-Urwanowicz E., Polacy i Litwini w działaniach dyplomatycznych Habsburgów w bezkrólewiach 2. połowy XVI wieku, [w:] Polska wobec wielkich konfliktów w dobie nowożytnej w XV–XVIII wieku, red. R. Skowron, Kraków 2009.
Dybaś B., Problematyka budowy i utrzymania fortyfikacji stałych w opiniach i działaniach sejmików województw krakowskiego i ruskiego w okresie wojen w połowie XVII wieku, [w:] Rzeczpospolita w latach potopu. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii WSP i Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 23-24 października 1995, red. J. Muszyńska, J. Wijaczka, Kielce 1996.
Dyplomacja, polityka, prawo. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Kocojowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. I. Panic, Katowice 2001.
Dziewanowski-Stefańczyk B., Opinie szlachty krakowskiej w drugiej połowie XVII w. o kryzysie i naprawie pieniądza. Głos polemiczny, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2016, nr 76.
Epistolografia w dawnej Rzeczypospolite, t. 8: Literatura, historia, język, red. P. Borek, M. Olma, M. Piątek, Kraków 2019.
Ewangelicy w Radomiu i regionie (XVI–XX w.), red. J. Kłaczkow, Radom 2007.
Ferenc M., Dzieje Oświęcimia i ziemi oświęcimskiej od 1564 do 1772 roku, [w:] Oświęcim miasto pogranicza, t. 1, red. nauk. B. Czwojdrak, K. Miroszewski, P. Węcowski, Warszawa 2018.
Filipczak W., Walka o mandaty poselskie w prowincji małopolskiej przed sejmem 1778 roku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1996, nr 58.
Filipczak W., Ziemskie urzędy sądowe w życiu politycznym województwa sandomierskiego w latach 1777–1783, „Przegląd Nauk Historycznych” 2016, 15, nr 2.
Florek P., Pierwszy etap walki Dymitra I Samozwańca o koronę carską. Bitwa pod Nowogrodem Siewierskim w 1604 r., „Echa Przeszłości” 2007, nr 8.
Fłoria B.N., Rokosz sandomierski w świetle rosyjskiego raportu dyplomatycznego, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1982, 37, nr 3-4.
Fudalewski W., Miasto Opatów. Podług miejscowych źródeł i podań, Warszawa 1895.
Gębka G., Reprezentacja sejmowa województwa lubelskiego za panowania Jana Kazimierza Wazy, „Res Historica” 2004, nr 17.
Giergiel T., Colloquia rycerstwa sandomierskiego. Od wieców dzielnicowych do zjazdu ziem polskich w Chęcinach w 1331 roku, [w:] Lokalne społeczności a konstytucje i uchwały sejmowe. Z dziejów parlamentaryzmu między Wisłą a Pilicą, red. J. Muszyńska, J. Pielas, Kielce–Warszawa 2008.
Goszczyński A., Zerwany sejmik przedsejmowy województwa krakowskiego z 17 stycznia 1600 r. w świetle korespondencji, [w] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. 8: Literatura, historia, język, red. P. Borek, M. Olma, M. Piątek, Kraków 2019.
Gmiterek H., Początki dramatu. Wysiłek materialny województwa lubelskiego w pierwszym okresie wojen kozackich (1648–1649), „Studia Archiwalne” 2020, 7.
Gmiterek H., Problemy rożnowierstwa na forum sejmiku lubelskiego do połowy XVII w., [w:] Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. K. Matwijowski, Z. Wójcik, Wrocław 1988.
Historia sejmu polskiego, red. J. Michalski, t. 1: Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1984.
Hochleitner J., Tajemnicze znaki na cegłach gotyckich kościołów na przykładzie katedry św. Mikołaja w Elblągu, „Rocznik Elbląski” 2002, nr 18.
Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010.
Jaworski R., Instrukcja sejmiku lubelskiego dana posłom na sejm walny warszawski 1570 r., „Res Historica” 2020, 50.
Kaczorowski W., Małopolanie wśród elektorów Władysława IV, „Studia Historyczne” 1984, t. 27, z. 4.
Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim 1706–1709, Wrocław 1969.
Kaniewska I., Małopolska reprezentacja sejmowa za czasów Zygmunta Augusta 1548–1572, Kraków 1974.
Karabowicz A., Prawodawstwo sejmowe i królewskie za panowania Stefana Batorego (1576–1586), Warszawa 2022.
Kętrzyński W., Studyja nad dokumentami XII. wieku, Kraków 1891.
Kiryk F., Dzieje Proszowic w epoce piastowskiej i jagiellońskiej, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Historyczne III” 1967, nr 26.
Kłaczewski W., Elekcja podkomorzego krakowskiego w 1664 r., [w:] Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. K. Matwijowski, Z. Wójcik, Wrocław 1988.
Kłaczewski W., Szlachta Lubelszczyzny wobec procesu Jerzego Lubomirskiego w 1664 roku, „Rocznik Lubelski” 1989–1990, 31-32.
Kobylec R., Działalność polityczna województwa krakowskiego podczas bezkrólewia po Władysławie IV, „Studia Historyczne” 2013, t. 66, z. 2.
Kobylec R., Sejmik województwa krakowskiego w latach 1572–1648, Kraków 2022, mps w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Konopczyński W., Dębicki Marcin Michał, [w:] Polski Słownik Biograficzny, red. W. Konopczyński i in., t. 5, Kraków 1939–1946.
Kościół parafialny pod wezwaniem św. Wojciecha i św. Jerzego w Zatorze, Zator [2017].
Kozdrach M., Radom jako miejsce obrad sejmików i lokalnych zjazdów szlacheckich w drugiej połowie XVIII wieku, „Przegląd Nauk Historycznych” 2019, 18, nr 1.
Krasnowolski B., Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013.
Kriegseisen W., Samorząd szlachecki w Małopolsce w latach 1669–1717, Warszawa 1989.
Kriegseisen W., Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991.
Krzyżanowski S., O sejmikowaniu mieszczaństwa krakowskiego, „Rocznik Krakowski” 1898, 2.
Kucharski T., Sejmy elekcyjne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1632–1733, Warszawa 2021.
Kudła L., Miasto Kraków a sejmik szlachecki województwa krakowskiego w XVII wieku, „Krzysztofory” 1998, 20.
Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1970, 21.
Kupisz D., Chorągwie powiatowe województw małopolskich jako formacje samoobrony terytorialnej w pierwszej połowie XVII wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 2006, nr 42.
Kupisz D., Laudum zjazdu szlachty powiatu radomskiego z 1711 roku, [w:] Z dziejów administracji w Małopolsce w XVI-XX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2003.
Kupisz D., Lubomirscy na forum sejmiku województwa sandomierskiego w XVII wieku, [w:] Lubomirscy. Rodu droga na parnas Rzeczypospolitej, red. H. Gmiterek, A. Szymanek, t. 1, Janowiec 2012.
Kupisz D., Projekt organizacji obrony terytorialnej księcia Krzysztofa Zbaraskiego z 1624 r. i jego realizacja przez samorząd szlachecki województw małopolskich, [w:] Nad społeczeństwem staropolskim, red. D. Wereda, t. 2: Polityka i ekonomia – społeczeństwo i wojsko – religia i kultura w XVI-XVIII wieku, Siedlce 2009.
Kupisz D., Protestanci i kwestie tolerancji wyznaniowej na zjeździe radomskim w 1591 r., [w:] Ewangelicy w Radomiu i regionie (XVI–XX w.), red. J. Kłaczkow, Radom 2007.
Kupisz D., Sprawy zakonów na forum sejmiku sandomierskiego w XVII–XVIII wieku, [w:] W służbie Bogu i społeczeństwu. Zakony na ziemiach polskich w XVI–XIX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2004.
Kupisz D., Urzędnicy starostwa radomskiego a sejmik sandomierski. Uwagi dotyczące współpracy administracji starościńskiej i samorządowej w Rzeczypospolitej, [w:] Z dziejów administracji w Małopolsce w XVI–XX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2003.
Kupisz D., Wojska powiatowe samorządów Małopolski i Rusi Czerwonej w latach 1572–1717, Lublin 2008.
Kupisz D., Wojsko powiatowe jako samoobrona terytorialna województwa sandomierskiego w XVII i na początku XVIII wieku, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i Materiały Historyczne” 2006, nr 7.
Kuras K., „Prywaty i dyfidencyje” – walka stronnictw na sejmikach województwa krakowskiego w czasach panowania Augusta III, [w:] Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010.
Kutrzeba S., Katalog Krajowego Archiwum aktów grodzkich i ziemskich w Krakowie, „Teka Grona Konserwatorów Galicyi Zachodniej” 1909, t. 3.
Kutrzeba S., Prawa, przywileje, statuty, lauda księstw oświęcimskiego i zatorskiego, Kraków 1912.
Kutrzeba S., Sądy ziemskie i grodzkie w wiekach średnich. I. Województwo krakowskie (1374–1501), Kraków 1901.
Kutrzeba S., Skład sejmu polskiego (1493–1793), „Przegląd Historyczny” 1906, nr 2.
Kwaśny Z., Kilka uwag w sprawie stanowiska szlachty lubelskiej w okresie wojny narodowowyzwoleńczej na Ukrainie w latach 1648–1654, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1969, t. 108, nr 16.
Kwiatek A., Listy Wazów do pisarza i sędziego ziemskiego zatorskiego Jana Pisarzowskiego (1599–1679), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2022, t. 149, z. 2.
Lepszy K., Firlej Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, red. W. Konopczyński i in., t. 6, Kraków 1948.
Lepszy K., Firlej Mikołaj z Dąbrowicy, [w:] Polski słownik biograficzny, red. W. Konopczyński i in., t. 7, Kraków 1948-1958.
Lepszy K., Firlej Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny, red. W. Konopczyński i in., t. 7, Kraków 1948–1958.
Leszczyński A., Ekspensy kahału opatowskiego na sejmiki województwa sandomierskiego w 1752 r., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1986, t. 38, z. 1.
Leśniak F., W okresie Polski szlacheckiej, [w:] Proszowice. Zarys dziejów do 1939 r., red. F. Kiryk, Kraków 2000.
Lityński A., Sejmik jako instytucja demokracji szlacheckiej 1764–1793. Tradycje-mity-nowości-utopie, [w:] Parlamentaryzm i prawodawstwo przez wieki. Prace dedykowane Prof. Stanisławowi Płazie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 1999.
Lisek A., Szlachta województwa lubelskiego w schyłkowym okresie wojny o tron polski w latach 1735-1736, „Wieki Stare i Nowe” 2022, nr 17(22).
Lityński A., Małopolskie sądy skarbowe do 1717 r., „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1972, t. 24, z. 2.
Lityński A., Szlachecki samorząd gospodarczy w Małopolsce (1606–1717), Katowice 1974.
Lokalne społeczności a konstytucje i uchwały sejmowe. Z dziejów parlamentaryzmu między Wisłą a Pilicą, red. J. Muszyńska, J. Pielas, Kielce – Warszawa 2008.
Lubomirscy. Rodu droga na parnas Rzeczypospolitej, red. H. Gmiterek, A. Szymanek, t. 1, Janowiec 2012.
Łaszkiewicz H.M., Dziedzictwo czy towar? Szlachecki handel ziemią w powiecie chełmskim w II połowie XVII wieku, Lublin 1998.
Łosowski J., Starania sejmików szlacheckich o należyte gromadzenie, zabezpieczanie, opracowanie i przechowywanie akt sądów szlacheckich w XVI–XVIII wieku. Główne problemy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2018, t. 145, z. 1.
Łuszczkiewicz W., Kościół kolegiacki św. Marcina w Opatowie, Studyum zabytku romańszczyzny XII wieku w Polsce, „Sprawozdania Komisyi do Badania Historyi Sztuki w Polsce” 1900, nr 6.
Maksimiuk D., Działalność posłów sejmiku proszowickiego na sejmie ekstraordynaryjnym z 1637 r., „Miscellanea Historico-Iuridica” 2007, t. 5.
Małopolska. Regiony – regionalizmy – małe ojczyzny, red. E. Chudziński i in., Kraków 1999.
Matwijów M., Drogi kariery osobistej Marcina Michała Dębickiego, trybuna szlachty sandomierskiej II poł. XVII wieku, „Studia Historyczne” 2006, t. 49, z. 2.
Matwijów M., Kilka uwag o działalności szlachty sandomierskiej w bezkrólewiu po abdykacji Jana Kazimierza (1668–1669), [w:] Czasy nowożytne. Studia poświęcone pamięci prof. Władysława Eugeniusza Czaplińskiego w 100. rocznicę urodzin, red. K. Matwijowski, Wrocław 2005.
Matwijów M., Problem klientelizmu wśród szlachty sandomierskiej za panowania Jana II Kazimierza i Michała Korybuta Wiśniowieckiego, [w:] Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa prof. Krystyna Matwijowskiego, red. B. Rok, J. Maroń, Toruń 2006.
Matwijów M., Udział szlachty sandomierskiej w rokoszu Lubomirskiego 1665–1666, [w:] Z przeszłości Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych, red. K. Matwijowski, S. Ochmann-Staniszewska, B. Rok, Wrocław 1998.
Mazurek F., Darowizna, [w:] Encyklopedia katolicka, red. R. Łukaszyk i in., t. 3, Lublin 1989, kol. 1028.
Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa prof. Krystyna Matwijowskiego, red. B. Rok, J. Maroń, Toruń 2006.
Nad społeczeństwem staropolskim, red. D. Wereda, t. 2: Polityka i ekonomia – społeczeństwo i wojsko – religia i kultura w XVI–XVIII wieku, Siedlce 2009.
Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. W. Bukowski, T. Jurek, t. 2, Kraków 2012.
Niziołek P., Geneza kryzysu monetarnego w Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII w. w opinii szlachty wojewodztwa krakowskiego, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2015, nr 75.
Nowakowski A., Dzieje ustroju i prawa księstw Oświęcimskiego i Zatorskiego, Białystok 1988.
Nowakowski A., Integracja księstwa oświęcimskiego z Królestwem Polskim (1454–1564) i późniejsze losy ziemi oświęcimskiej w kontekście Wadowic, „Wadoviana. Przegląd Historyczno-Kulturalny” 2018, 21.
Nowakowski A., Prawne aspekty inkorporacji księstw oświęcimskiego i zatorskiego do Korony w l. 1563–1564, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1984, t. 36, z. 2.
Olszewska N., Wzrost znaczenia instytucji marszałka sejmikowego z punktu widzenia podpisów składanych pod aktami sejmikowymi na przykładzie akt ziemi krakowskiej w latach 1572–1632, ,,Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ” 2017, t. 34, nr 4.
Opatów. Materiały z Sesji 700-lecia miasta Sandomierza, Opatów 1985.
Oświęcim, [w:], Leksykon zabytków architektury Małopolski, red. B. Krasnowolski, Warszawa 2013.
Oświęcim miasto pogranicza, t. 1, red. nauk. B. Czwojdrak, K. Miroszewski, P. Węcowski, Warszawa 2018.
Paciorek P., Postawy polityczne szlachty sandomierskiej w świetle konfederacji z lat 1764–1767, [w:] Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Paciorek P., Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1764–1795. Ustrój i funkcjonowanie, Kielce 2016, mps w Archiwum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Pamiętnik Pierwszego Zjazdu Historycznego Polskiego imienia Jana Długosza, odbytego w Krakowie w czterechsetną rocznicę jego śmierci, wyd. M. Bobrzyński, M. Sokołowski, Kraków 1881.
Panek A., Sejmik lubelski w okresie wojny północnej 1702–1716, [w:] Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001.
Panek A., Sejmik lubelski za Sasów (1697–1763), Opole 2000, mps w Archiwum Uniwersytetu Opolskiego w Opolu.
Panek A., Stanowisko szlachty lubelskiej i jej przywódców wobec wojny o tron Polski (1733–1735), [w:] Polska – Saksonia w czasach unii (1697–1763). Próba nowego spojrzenia, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1998.
Panek A., Szlachta lubelska i jej przywódcy wobec elekcji i koronacji Augusta II Wettyna, „Prace Uczestników Studium Doktoranckiego” 2002, nr 4.
Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, M. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996.
Parlamentaryzm i prawodawstwo przez wieki. Prace dedykowane Prof. Stanisławowi Płazie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 1999.
Pawiński A., Rządy sejmikowe w Polsce na tle stosunków województw kujawskich. 1572–1795, Warszawa 1888.
Per aspera ad astra. Materiały z XVI ogólnopolskiego zjazdu historyków studentów, red. A. Świątek, t. 5: Historia Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Kraków 2008.
Pielas J., Biografie aktywistów sejmików województwa sandomierskiego w XVII wieku – stan obecny, potrzeby i perspektywy badawcze, [w:] Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Pielas J., Działalność Oleśnickich jako przedstawicieli sejmiku województwa sandomierskiego w XVI-XVII wieku, „Między Wisłą a Pilicą. Studia i Materiały Historyczne” 2000, nr 1.
Pielas J., Ku konfederacji sandomierskiej 1704 roku. Postulaty sejmiku opatowskiego i ich realizacja w przededniu związku, [w:] Lokalne społeczności a konstytucje i uchwały sejmowe. Z dziejów parlamentaryzmu między Wisłą a Pilicą, red. J. Muszyńska, J. Pielas, Kielce – Warszawa 2008.
Pielas J., Rejestr pospolitego ruszenia księstw oświęcimskiego i zatorskiego z 18 października 1621 roku, „Res Historica” 2016, nr 42.
Pielas J., Szlachta sandomierska wobec najważniejszych wydarzeń politycznych pierwszych lat panowania Augusta II (1696–1704), [w:] Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001.
Pieńkowski M.A., Trudna droga do władzy w Rzeczypospolitej. Sejm koronacyjny Zygmunta III 1587/1588 i sejm pacyfikacyjny 1589 roku, Warszawa 2021.
Płaza S., Sejmiki i zjazdy szlacheckie województw poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), Kraków 1984.
Płaza S., Sejmiki i zjazdy szlacheckie województwa sieradzkiego, cz. 1: Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), Warszawa-Kraków 1987.
Podraza A., Małopolska jako region historyczny (Rozważania na tle zainteresowań historią regionalną), [w:] Małopolska. Regiony – regionalizmy – małe ojczyzny, red. E. Chudziński i in., Kraków 1999.
Polska – Saksonia w czasach unii (1697–1763). Proba nowego spojrzenia, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1998.
Polska wobec wielkich konfliktów w dobie nowożytnej w XV–XVIII wieku, red. R. Skowron, Kraków 2009.
Polskie tradycje samorządowe a heraldyka. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w dniach 4 i 5 czerwca 1991 r. w Lublinie, red. P. Dymmel, Lublin 1992.
Pomniki dziejowe Polski, seria II, t. 8: Kronika wielkopolska, wyd. i kom. B. Kurbis, Warszawa 1970.
Prawo, parlament, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, M. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996.
Presiowski I., Krotka wiadomość o sejmach i sejmikach przedsejmowych w dawnej Polsce, Kraków 1861.
Prokop K.R., Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438–1513. Dzieje polityczne, Kraków 2002.
Proszowice. Zarys dziejów do 1939 r., red. F. Kiryk, Kraków 2000.
Przyboś K., Posłowie województwa sandomierskiego na sejmy Rzeczypospolitej w latach 1668–1674, [w:] Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Przyboś K., Prodworskie i opozycyjne stanowisko posłów krakowskich w latach 1648–1696, [w:] Uchwalanie konstytucji na sejmach w XVI–XVIII wieku, red. S. Ochmann, Wrocław 1979.
Przyboś K., Sejmik województwa krakowskiego w czasach saskich (1697–1763), Kraków 1981.
Przyboś K., Walaszek A., Reprezentacja sejmowa województwa krakowskiego w XVII wieku, „Studia Historyczne” 1977, t. 20, z. 3.
Ptak M.J., Kilka uwag o ustroju politycznym księstw oświęcimskiego i zatorskiego do 1563 roku, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2000, nr 5.
Regimen, Dominium, Societas Nobilium. Z dziejów gospodarki, administracji i polityki w Lubelskiem w średniowieczu, red. A. Obara-Pawłowska, D. Wrobel, Lublin 2014.
Rhode M., Ein Konigreich ohne Konig. Der kleinpolinische Adel in sieben Interregna, Wiesbaden 1997.
Romaniuk T., Działalność polityczno-reformacyjna szlachty rożnowierczej na sejmiku lubelskim w latach 1575–1648, „Rocznik Lubelski” 1975, nr 18.
Romaniuk T., Rola i znaczenie szlachty rożnowierczej na sejmiku lubelskim 1575–1648, [w:] Studia z dziejów epoki Renesansu, red. H. Zins, Warszawa 1979.
Rymar L., Udział miasta Krakowa w sejmach i sejmikach Rzeczypospolitej, „Rocznik Krakowski” 1904, nr 7.
Rzeczpospolita w dobie wielkiej wojny północnej, red. J. Muszyńska, Kielce 2001.
Rzeczpospolita w latach potopu. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii WSP i Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 23-24 października 1995, red. J. Muszyńska, J. Wijaczka, Kielce 1996.
Rzońca J., Rzeczpospolita Polska w latach 1596–1599. Wybrane zagadnienia polityki wewnętrznej i zagranicznej, Opole 1990.
Sadowski W., Państwo i władca w oczach szlachty. Postawy polityczne obywateli województwa lubelskiego za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, Lublin-Radzyń Podlaski 2008.
Sadowski W., Sądy fiskalne w województwie lubelskim w latach 1669–1696. Skład osobowy i funkcjonowanie w świetle akt sejmikowych, [w:] Z dziejów administracji w Małopolsce w XVI–XX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2003.
Sidorowska A., Lubelska reprezentacja sejmowa za panowania Władysława IV. Próba analizy pochodzenia społecznego i karier, „Res Historica” 1999, nr 7.
Sochacka A., Zjazdy szlachty lubelskiej w późnym średniowieczu, [w:] Regimen, Dominium, Societas Nobilium. Z dziejów gospodarki, administracji i polityki w Lubelskiem w średniowieczu, red. A. Obara-Pawłowska, D. Wrobel, Lublin 2014.
Sokalski M., Między królewskim majestatem a szlachecką wolnością. Postawy polityczne szlachty małopolskiej w czasach Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Kraków 2002.
Sokołowski W., Politycy schyłku złotego wieku. Małopolscy przywódcy szlachty i parlamentarzyści w latach 1574–1605, Warszawa 1997.
Studia z dziejów epoki Renesansu, red. H. Zins, Warszawa 1979.
Studia z dziejów Kielecczyzny XV–XX w. Zbiór artykułów, Kielce 1982.
Studia z dziejów Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. K. Matwijowski, Z. Wójcik, Wrocław 1988.
Suchojad H., Aktywność ustawodawcza szlachty sandomierskiej w drugiej połowie XVI i w XVII wieku. Wybrane problemy, [w:] Lokalne społeczności a konstytucje i uchwały sejmowe. Z dziejów parlamentaryzmu między Wisłą a Pilicą, red. J. Muszyńska, J. Pielas, Kielce – Warszawa 2008.
Suchojad H., Polityka sejmików małopolskich i wielkopolskich wobec miast w 2. poł. XVII w. (1669–1699), „Rocznik Świętokrzyski” 1994, nr 21.
Suchojad H., Problem nobilitacji oraz indygenatów na sejmikach małopolskich i wielkopolskich w latach 1669–1696, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1996, t. 51, nr 1-3.
Suchojad H., Problem soli suchedniowej na sejmikach małopolskich i wielkopolskich w 2. poł. XVII wieku (1669–1699), „Kwartalnik Historyczny” 1995, nr 13.
Suchojad H., Sejmiki małopolskie i wielkopolskie II poł. XVII w. a duchowieństwo, „Kieleckie Studia Historyczne” 1990, nr 8.
Suchojad H., Sejmiki małopolskie i wielkopolskie wobec poddanych w 2. poł. XVII wieku (1669–1699), „Studia Kieleckie” 1988, t. 15, nr 3.
Suchojad H., Sejmiki małopolskie i wielkopolskie wobec spraw handlowych w 2. poł. XVII wieku, „Kieleckie Studia Historyczne” 1992, nr 10.
Suchojad H., Sejmiki małopolskie wobec potopu, [w:] Rzeczpospolita w latach potopu. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Instytut Historii WSP i Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce 23-24 października 1995, red. J. Muszyńska, J. Wijaczka, Kielce 1996.
Suchojad H., Z problematyki stosunku sejmików małopolskich do ludności żydowskiej w drugiej połowie XVII w., [w:] Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego, red. F. Kiryk, Przemyśl 1991.
Szczygielski W., Przyczynek do badań nad świadomością polityczną szlachty lubelskiej w czasach Sejmu Wielkiego, [w:] Dyplomacja, polityka, prawo. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Kocojowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. I. Panic, Katowice 2001.
Śladkowski W., Sąd „ultimae instantiae” trzech województw: sandomierskiego, lubelskiego i podlaskiego 1574–1577, „Rocznik Lubelski” 1960, nr 3.
Śladkowski W., Skład społeczny, wyznaniowy i ideologia sejmiku lubelskiego w latach 1572–1648, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne” 1957, nr 12.
Świechowski Z., Kościelec. Kościół pw. św. Wojciecha. Opatów. Kolegiata pw. św. Marcina, Warszawa 1954.
Talik M., Stanowisko sejmików mało- i wielkopolskich w sprawach podatkowych w pierwszej i na początku II poł. XVII wieku, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 1981, nr 34.
Tracz Sz., Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, [w:] Sakralne Dziedzictwo Małopolski, 2022, https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/kosciol-wniebowziecia-najswietszej-marii-panny-2.
Tracz Sz., Matka Boska Wspomożenie Wiernych / Św. Stanisław Kostka, [w:] Sakralne Dziedzictwo Małopolski, 2022, https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-wspomozenie-wiernych-sw-stanislaw-kostka.
Trawicka Z., Kochanowscy na forum sejmiku województwa sandomierskiego w latach 1572–1696, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1986, t. 31.
Trawicka Z., Opatów miejscem obrad sejmiku województwa sandomierskiego, [w:] Opatów. Materiały z Sesji 700-lecia miasta Sandomierza, Opatów 1985.
Trawicka Z., Popis powiatu chęcińskiego z 1621 roku, „Kieleckie Studia Historyczne” 1985, nr 4.
Trawicka Z., Sejmik przedkonwokacyjny województwa sandomierskiego z 3 czerwca 1632 roku, [w:] Parlament, prawo, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, M. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996.
Trawicka Z., Sejmik województwa sandomierskiego w latach 1572–1696, Kielce 1985.
Trawicka Z., Stosunek sejmiku sandomierskiego do plebejów w XVII w., [w:] Studia z dziejów Kielecczyzny XV–XX w. Zbiór artykułów, Kielce 1982.
Trawicka Z., Życie polityczne województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVII wieku, [w:] Między monarchią a demokracją. Studia z dziejów Polski XV–XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Żaryn, Warszawa 1994.
Uchwalanie konstytucji na sejmach w XVI–XVIII wieku, red. S. Ochmann, Wrocław 1979.
Ujma M., Pacyfistyczne tendencje szlachty lubelskiej w dziedzinie polityki zagranicznej za panowania Zygmunta III Wazy (1587–1632), „Sprawozdania Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Seria A” 1992, nr 23.
Ujma M., Sejmik lubelski 1572–1696, Warszawa 2003.
Ujma M., Stosunek sejmiku lubelskiego do polityki zagranicznej Rzeczypospolitej w latach 1587–1632, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia” 1990, nr 27.
Ujma M., Stosunek sejmiku lubelskiego do problemów skarbowych w świetle jego uchwał z lat 1572–1696, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia” 1994, nr 30.
Urban W., Skład społeczny i ideologia sejmiku krakowskiego w latach 1572–1606, „Przegląd Historyczny” 1953, t. 44, z. 3.
Urban W., Sprawy kościelne na sejmikach odbywających się w Małopolsce 1535–1548, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Historia” 1988, nr 26.
Uruszczak W., Najstarszy sejm walny koronny „dwuizbowy” w Piotrkowie w 1468 roku, [w:] Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. W. Bukowski, T. Jurek, t. 2, Kraków 2012.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 4: Małopolska (Województwa krakowskie, sandomierskie, lubelskie), z. 1: Urzędnicy małopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka i in., Wrocław – Kraków 1990.
Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 4: Małopolska (Województwa krakowskie, sandomierskie, lubelskie), z. 2: Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, oprac. S. Cynarski, A. Falinowska-Gradowska, Kórnik 1990.
W służbie Bogu i społeczeństwu. Zakony na ziemiach polskich w XVI–XIX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2004.
Wadowski J. A., Kościoły lubelskie. Na podstawie źródeł archiwalnych, Kraków 1907.
Wiater P., Reprezentacja parlamentarna sejmików województw krakowskiego, lubelskiego, sandomierskiego i ruskiego za panowania Jana Kazimierza (1648–1668), [w:] Z dziejów i tradycji Srebrnego Wieku, red. J. Pietrzak, Wrocław 1990.
Wierzbicki L. A., Poselstwa od szlachty województwa sandomierskiego do Michała Korybuta i Jana III (1670–1693), [w:] Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI-XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Wierzbicki L. A., Szlachta lubelska wobec króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego (w świetle akt sejmikowych), „Res Historica” 2004, nr 17.
Wierzbicki P., Problematyka obrad sejmiku województwa krakowskiego w bezkrólewiu po zgonie Jana III Sobieskiego, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAN i PAU w Krakowie” 2002, nr 47.
Wierzbicki P., Reprezentacja szlachty powiatu sądeckiego na zjazdach województwa krakowskiego w latach 1700–1703 w świetle laudów sejmikowych, „Rocznik Sądecki” 2004, nr 32.
Wierzbicki P., Stosunek szlachty województwa krakowskiego do polityki Rzeczypospolitej na zjazdach sejmikowych w latach 1700–1704, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAN i PAU w Krakowie” 2003, nr 48.
Wisner H., Rokosz Zebrzydowskiego albo sandomierski. Cezura czy epizod z dziejów walk politycznych początku XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 1983, 90, nr 3.
Witkowski W., Samorząd szlachecki w dawnej Rzeczypospolitej, [w:] Polskie tradycje samorządowe a heraldyka. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej w dniach 4 i 5 czerwca 1991 r. w Lublinie, red. P. Dymmel, Lublin 1992.
Wołoszyn J., Stanowisko sejmiku lubelskiego w kwestiach wyznaniowych w świetle lubelskich instrukcji poselskich z lat 1648-1668, „Res Historica” 1999, 7.
Wołoszyn J., Stosunek szlachty województwa lubelskiego do Kościoła katolickiego w latach 1648-1696 (w świetle laudów sejmikowych), „Res Historica” 2000, 10.
Wrede M., Elekcja posłów na sejm, Proszowice 1689. W sprawie zasad głosowania na sejmikach przedsejmowych, „Przegląd Historyczny” 1985, t. 76, z. 2.
Wyczański A., Artykuły sejmiku sandomierskiego z 1538 roku, [w:] Prawo, parlament, ludzie. Studia ofiarowane Profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćdziesięciolecie pracy twórczej, red. K. Iwanicka, M. Skowronek, K. Stembrowicz, Warszawa 1996.
Z dziejów administracji w Małopolsce w XVI–XX wieku, red. D. Kupisz, Radom 2003.
Z dziejów i tradycji Srebrnego Wieku, red. J. Pietrzak, Wrocław 1990.
Z przeszłości Rzeczypospolitej w czasach nowożytnych, red. K. Matwijowski, S. Ochmann-Staniszewska, B. Rok, Wrocław 1998.
Z życia politycznego szlachty i ziemiaństwa między Wisłą a Pilicą w XVI–XX wieku. Studia, red. J. Gapys, M. Nowak, J. Pielas, Kielce 2017.
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016.
Zakrzewski W., Po ucieczce Henryka. Dzieje bezkrólewia 1574–1575, Kraków 1878.
Zator, [w:] B. Krasnowolski, Leksykon zabytków architektury Małopolski, Warszawa 2013.
Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego, red. F. Kiryk, Przemyśl 1991.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Miscellanea Historico-Iuridica
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
