Z dziejów sądownictwa administracyjnego na Górnym Śląsku w czasach II Rzeczypospolitej. Sprawa Józefa Kormana przeciwko Dyrekcji Policji w Katowicach
Ключевые слова:
Wojewódzki Sąd Administracyjny, Najwyższy Trybunał Administracyjny, obrońca prywatnyАннотация
Celem artykułu jest ukazanie praktyki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Katowicach, funkcjonującego w czasach II Rzeczypospolitej, mające – w szerszej perspektywie – pozwolić na dokonanie oceny jego działalności. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Katowicach, utworzony dopiero w 1922 r., po przyłączeniu części Górnego Śląska do Rzeczypospolitej, nie doczekał się wciąż całościowego opracowania. Studiów nad jego działalnością nie ułatwia stan zachowania akt, bardzo poważnie przetrzebionych w toku ich brakowania. Zachowane, bardzo nieliczne akta spraw, pozwalają na poznanie przebiegu sporów toczonych przed WSA, a także ich rezultatów. Jedną z nich jest stanowiąca przedmiot opracowania sprawa Józefa Kormana przeciwko Dyrekcji Policji w Katowicach. Studium tego przypadku jest interesujące z wielu względów. Przede wszystkim jednak z tego powodu, że jest to jeden z nielicznych sporów, jakie trafiły przed Najwyższy Trybunał Administracyjny w Warszawie na skutek odwołania wniesionego od wyroku WSA w Katowicach. Opracowanie opiera się na zachowanych w Archiwum Państwowym w Katowicach aktach sprawy, ówczesnych źródłach prawa, a także literaturze przedmiotu. W artykule wykorzystana została metoda historyczno-prawna.
Библиографические ссылки
Archiwum Państwowe w Katowicach, J. Rzewniś, Inwentarz zespołu akt Wojewódzki Sąd Administracyjny w Katowicach z lat (1918) 1922-1939 (wstęp: M. Rożkiewicz).
Archiwum Państwowe w Katowicach, Wojewódzki Sąd Administracyjny, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Katowicach, sygn. 27.
Bekanntmachung, betreffend die Redaktion der Gewerbeordnung für das Deutsche Reich vom 1. Juli 1883 (Deutsches Reichsgesetzblatt, Band 1883, Nr. 1505).
Gesetz über die allgemeine Landesverwaltung vom 30. Juli 1883, (Gesetz-Sammlung für die Königlichen Preußischen Staaten 1883, Nr. 25, Nr. 8951).
Ustawa z dnia 31 lipca 1919 r. w sprawie wydawania Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1919 nr 66, poz. 400).
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1921 nr 44, poz. 267).
Ustawa o postępowaniu cywilnem obowiązująca na ziemiach zachodnich Rzeczypospolitej Polskiej (przekład urzędowy), Warszawa-Poznań 1923.
Okólnik nr 680/III n./23 w przedmiocie zastępców procesowych i obrońców prywatnych, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości 1923, nr 8.
Adamczyk T., Mikołajczyk M., Nancka G., Początki działalności Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Katowicach (1922-1924), [w:] Sądownictwo administracyjne w umacnianiu państwa prawa. Księga z okazji 100-lecia sądownictwa administracyjnego w województwie śląskim, red. Matan A., Nita A., Warszawa 2022.
Bereza A., Sędziowie i prokuratorzy Sądu Najwyższego mianowani na urzędy sędziowskie w Najwyższym Trybunale Administracyjnym, [w:] W 95. rocznicę utworzenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego 1922-2017, red. Rossmanith A., Warszawa 2019.
Jastrzębski R., Właściwość oraz orzecznictwo Najwyższego Trybunału Administracyjnego, [w:] W 95. rocznicę utworzenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego 1922-2017, red. A. Rossmanith, Warszawa 2019.
Kalendarz sądowy na rok 1928, oprac. J. Kirkiczenko i M. Kraczkiewicz, Warszawa 1928.
Kaznowska E., Sądownictwo administracyjne I instancji w województwie śląskim w II Rzeczypospolitej, [w:] Dawne sądy i prawo, red. A. Lityński, Katowice 1984.
Kaznowska E., Sądownictwo administracyjne w województwie śląskim w okresie II Rzeczypospolitej, [w:] Sądownictwo administracyjne w umacnianiu państwa prawa. Księga z okazji 100-lecia sądownictwa administracyjnego w województwie śląskim, red. A. Matan, A. Nita, Warszawa 2022.
Kaznowska E., W kwestii praktyki sądów administracyjnych I instancji w województwie śląskim w świetle ich orzecznictwa, „Studia Iuridica Silesiana” 1986, t. 11.
Koredczuk J., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Katowicach w okresie międzywojennym, [w:] Verus amicus rara avis est. Studia poświęcone pamięci Wojciecha Organiściaka, red. A. Lityński, A. Matan, M. Mikołajczyk, D. Nawrot, G. Nancka, Katowice 2020.
Kotliński T.J., Samorząd adwokacki w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.
Krzyżanowski L., Sędziowie II Rzeczypospolitej. Okręgi apelacyjne: krakowski i katowicki, Katowice 2011.
Księga adresowa województwa śląskiego. Rok 1926/1927, oprac. J. Bernatt, Katowice [b.r.w.].
Langrod J.S., Zarys sądownictwa administracyjnego ze szczególnym uwzględnieniem sądownictwa administracyjnego w Polsce, Warszawa 1925.
Maisel W., Wojewódzkie sądy administracyjne w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa-Poznań 1976.
Malec D. Geneza i pozycja prawnoustrojowa Najwyższego Trybunału Administracyjnego, [w:] W 95. rocznicę utworzenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego 1922-2017, red. A. Rossmanith, Warszawa 2019.
Malec D., Najwyższy Trybunał Administracyjny 1922-1939 w świetle własnego orzecznictwa, Warszawa-Kraków 1999.
Mąkosa M., Sądownictwo administracyjne w Polsce. Geneza – ustrój – funkcjonowanie, Radom 2014.
Naworski Z., Sądownictwo administracyjne w województwie śląskim w latach 1922-1939, „Z Dziejów Prawa” 2020, t. 13 (21).
Roch-Wyrzykowska E., Dżentelmen – gospodarz, „Głos Miasta. Siemianowicka Gazeta Samorządowa” 2022, nr 12 (94).
Tarnowska A., Sądownictwo administracyjne II RP a pruski model sądownictwa administracyjnego, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2006, t. IX, cz. 2.
Zbiór praw konstytucyjnych i administracyjnych Wojewódzka Śląskiego. Sądownictwo Administracyjne (I), zestawił W. Dąbrowski, Katowice 1923.
Zbiór wyroków Najwyższego Trybunału Administracyjnego, rocznik VI, rok 1928, red. K. Birgfellner, W. Borkowski, J. Morawski, Warszawa 1930.
Żukowski P.M., Sylwetki prezesów oraz sędziów Najwyższego Trybunału Administracyjnego, [w:] W 95. rocznicę utworzenia Najwyższego Trybunału Administracyjnego 1922-2017, red. A. Rossmanith, Warszawa 2019.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2023 Miscellanea Historico-Iuridica
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-ShareAlike» («Атрибуция — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.
