Eugeniusz Waśkowski o projekcie i ustawie Kodeks Postępowania Cywilnego z 1930/1933 roku – część I
Ключевые слова:
postępowanie cywilne, procedura cywilna, Komisja Kodyfikacyjna, Eugeniusz Waśkowski, kodeks postępowania cywilnegoАннотация
Eugeniusz Waśkowski uznawany jest za wybitnego polskiego cywilistę i procesualistę, choć w Polsce znalazł się dopiero w 1924 roku w wieku 58 lat. Wcześniejsze lata spędził w Imperium Rosyjskim i na bolszewickiej Ukrainie. W Rosji jest jednym z najbardziej cenionych cywilistów i procesualistów, a jego prace w ostatnich 30 latach doczekały się kilkudziesięciu wznowień. Do Polski przybył, gdy prace nad procedurą cywilną osiągnęły zaawansowany poziom. Zapewne skutkiem tego nie został włączony w prace Komisji Kodyfikacyjnej nad polską procedurą cywilną, choć został w 1928 roku jej członkiem. Nie oznacza to jednak, że nie wywarł żadnego wpływu na polską procedurę cywilną – ten wpływ jest przedmiotem artykułu.
Opisane w artykule badania wykazują, że zgłoszone przez Waśkowskiego w 1928 roku uwagi względem projektu procedury cywilnej opracowanej przez Komisją Kodyfikacyjną Rzeczypospolitej Polskiej często odpowiadały zmianom wprowadzonym do projektu według późniejszej redakcji z 1930 roku. Zajęcie się tymi zmianami jest istotne i może mieć znaczenie praktyczne, gdyż w zdecydowanej większości przepisy w brzmieniu nadanym im w projekcie procedury cywilnej z 1930 roku stały się obowiązującym prawem od 1 stycznia 1933 roku. Następnie zaś wiele z nich wprost lub ze zmianami zostało przeniesionych do obecnie obowiązującego Kodeksu postępowania cywilnego z 1964 roku. Ustalono to, zestawiając brzmienie poszczególnych przepisów wynikające z projektu opracowanego przez Komisję Kodyfikacyjną Rzeczypospolitej Polskiej, do którego odnosił się Eugeniusz Waśkowski, treść uwag Waśkowskiego z 1928 roku oraz treść projektu w redakcji ogłoszonej w 1930 roku i Kodeksy procedury cywilnej z 1930 i 1964 roku.
Библиографические ссылки
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 lutego 1928 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. 1928 nr 12, poz. 93).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 19 marca 1928 r. Kodeks Postępowania Karnego (Dz.U. 1928 nr 33, poz. 313).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 29 listopada 1930 r. Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz.U. 1930 nr 83, poz. 651).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. zmieniające niektóre przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego i Przepisów wprowadzających Kodeks Postępowania Cywilnego (Dz.U. 1932 nr 93, poz. 802).
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. Prawo o sądowem postępowaniu egzekucyjnem (Dz.U. 1932 nr 93, poz. 803).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz.U. 1964 nr 16, poz. 93)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43, poz. 296)
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019, poz. 1469)
Druk nr 3137. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wraz z uzasadnieniem.
Projekt rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej o zmianach w prawie cywilnem obowiązującem na ziemiach wschodnich, Wilno 1930.
Komisja Kodyfikacyjna. Dział ogólny. Tom. 1, z. 13, Warszawa 1930.
Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej. Tom I. z. 6, Warszawa 1930.
Archiwum Akt Nowych, Zespół nr 14 Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Akta osobowe – Waśkowski Eugeniusz, sygn. 6427, mikrofilm nr B 15420.
Litewskie Centralne Archiwum Historyczne – Lietuvos Centrinis Valstybes Archyvas, Zespół: 175, opis 2(VI)B, nr 200 – Komisja w sprawie obsadzenia Katedry Prawa Cywilnego Ziem Wschodnich.
Litewskie Centralne Archiwum Historyczne – Lietuvos Centrinis Valstybes Archyvas, Zespół: 175, opis 1(I)Bb, nr 1123 – uczelniane Akta osobowe Eugeniusza Waśkowskiego.
Górnicki Leonard, Prawo cywilne w pracach komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939, Wrocław 2000.
Kotliński Tomasz, [w:] Adam Redzik, Tomasz Kotliński, Historia Adwokatury, Warszawa 2012.
Komarnicki Wacław, Waśkowski Eugeniusz, Zawadzki Władysław, Staniewicz Witold, Od Redakcji, „Rocznik Prawniczy Wileński” 1925, R. 1, [strona nienumerowana].
Klein Franz, Pro futuro. Betrachtungen uber Probleme der Civilprocesreform in Osterreich, Leipzig–Wien 1891.
Lityński Adam, Wydział Karny Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej. Dzieje prac nad częścią ogólną kodeksu karnego, Katowice 1991.
Nekrošius Vytautas, Wdrożenie koncepcji profesora Eugeniusza Waśkowskiego do procesu cywilnego na Litwie, „Studia Iuridica” 2017, nr 70.
Pietrzykowski Krzysztof, Teoria wykładni prawa cywilnego według Eugeniusza Waśkowskiego, „Studia Iuridica” 2017, nr 70.
Przeniosło Małgorzata, Profesorowie Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1919–1939, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2016, R. LXI, nr 2.
Od Redakcji, „Wileński Przegląd Prawniczy” 1930, z. 1.
Przeniosło Małgorzata, Przeniosło Marek, Słownik biograficzny profesorów uniwersytetów Drugiej Rzeczypospolitej Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, Kielce 2022.
Redzik Adam, Eugeniusz Waśkowski (1866–1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata, „Palestra” 2012, nr 9–10.
Redzik Adam, Poczet Jurystów i Ekonomistów (6): Eugeniusz Waśkowski (1866–1942), „Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda” 2021, t. 4, nr 1, poz. 12.
Rylski Piotr, Wpływ idei naukowych Eugeniusza Waśkowskiego na współczesną polską doktrynę prawa postępowania cywilnego, „Studia Iuridica” 2017, nr 70.
Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Prawniczego imienia Ignacego Daniłowicza za czas od dnia 1 stycznia 1925 r. do 31 grudnia 1926 r., „Rocznik Prawniczy Wileński” 1928.
Tarkowski Mikołaj, Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939, Gdańsk 2015.
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Skład Uniwersytetu w latach akademickich 1924–1925, 1925–1926, 1926–1927, Wilno [brak daty].
Waśkowski Eugeniusz, Przyznanie stron w procesie cywilnym (Z powodu projektu polskiej procedury cywilnej), Wilno 1927.
Waśkowski Eugeniusz, O projekcie kodeksu procedury cywilnej, „Palestra” 1928, nr 5.
Waśkowski Eugeniusz, O projekcie kodeksu procedury cywilnej, „Palestra” 1928, nr 6.
Waśkowski Eugeniusz, O projekcie kodeksu procedury cywilnej, „Palestra” 1928, nr 7–8.
Wydawnictwo ustaw austryackich w polskim przekładzie, t. II, Procedura cywilna, tłum. August Balasits, Lwów 1895.
Васьковский Евгений Владимирович: правовед, литератор, критик: сборник материалов к 150‑летию со дня рождения = Євген Володимирович Васьковський: правознавець, літератор, критик: збірник матеріалів до 150‑річчя від дня народження // Vasʹkovskij Evgenij Vladimirovič: pravoved, literator, kritik: sbornik materialov k 150‑letiu so dna roždenia = Evgen Volodimirovič Vasʹkovsʹkij: pravoznavecʹ, literator, kritik: zbirnik materialiv do 150‑ričča vid dna narodženna = Eugeniusz Włodzimierz Waśkowski: prawnik, literat, krytyk: zbior materiałow do 150‑lecia urodzin, Odessa 2017.
Васьковский Е.В., Избранные работы польского периода, Москва 2016 // Vasʹkovskij E.V., Izbrannye raboty polʹskogo perioda, Moskva 2016.
Васьковский Е.В., Организация адвокатуры. Ч. 1. Очерк всеобщей истории адвокатуры, Санкт‑Петербург 1893 // Vasʹkovskij E.V., Organizacia advokatury. Č. 1. Očerk vseobŝej istorii advokatury, Sankt‑Peterburg 1893.
Васьковский Е.В., Организация адвокатуры. Ч 2. Исследование принципов организации адвокатуры, Санкт‑Петербург 1893 // Vasʹkovskij E.V., Organizacia advokatury. Č. 2. Issledovanie principov organizacii advokatury, Sankt‑Peterburg 1893.
Васьковский Е.В., Руководство к применению и толкованию законов: для начинающих юристов, Москва 1913. // Vasʹkovskij E.V., Rukovodstvo k primeneniu i tolkovaniu zakonov: dla načinauŝih uristov, Moskva 1913.
Jean Jean‑Paul, Jorry Hélène, Judicial systems of the European Union countries Analysis of data by the European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ) Council of Europe, 2013, https://rm.coe.int/judicial‑systems-of‑the-european‑union-countries‑analysis-of‑data-by-t/1680788280.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2024 Miscellanea Historico-Iuridica
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-ShareAlike» («Атрибуция — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.
