Odbudowa sądownictwa powszechnego w świetle protokołu z konferencji odbytej 14 września 1944 r. w Białymstoku z udziałem delegacji Resortu Sprawiedliwości PKWN
Słowa kluczowe:
Białystok, konferencja, sądy powszechne, resort sprawiedliwości, niezawisłość sędziowskaAbstrakt
Publikacja ma na celu zaprezentowanie protokołu z konferencji odbytej 16 września 1944 r. w Białymstoku na temat zorganizowania sądownictwa powszechnego. W konferencji udział wzięli ocaleli białostoccy prawnicy oraz delegacja Resortu Sprawiedliwości Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Zapoczątkowała ona odbudowę Sądu Okręgowego w Białymstoku. Protokół ukazuje problemy, jakie napotykano przy odbudowie białostockiego sądownictwa. Miały one jednak charakter powszechny. Dotyczyły głównie znalezienia odpowiednich siedzib dla sądów, wyposażenia lokali i zapewnienia sędziom podstawowych narzędzi pracy oraz uzupełnienia wakatów na stanowiskach sędziowskich. Dokument prezentuje ponadto praktykę działania Resortu Sprawiedliwości wykraczającą poza ramy prawne, w szczególności w zakresie obsadzania stanowisk sędziowskich. Ukazuje także propagandowe znaczenie organizacji tego typu konferencji i próby ukrycia faktycznych intencji władz, przez składanie fałszywych zapewnień, iż przyszłe reformy zmierzać miały do demokratyzacji i zwiększania niezależności sądownictwa.
Bibliografia
Bereza A., Sąd Najwyższy w latach 1945-1962. Organizacja i działalność, Warszawa 2012.
Jakubowski G., Sądownictwo powszechne w Polsce w latach 1944-1950, Warszawa 2002.
Kładoczny P., Kształcenie prawników w Polsce w latach 1944-1989, „Studia Iuridica” 1998, nr 35.
Lityński A., O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 2001.
Lityński A., Na drodze ku nowej procedurze karnej: o postępowaniu przygotowawczym
w latach 1943-1950 [w:] Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944-1956, red. W. Kulesza, A. Rzepliński, Warszawa 2001.
Machnikowska A., Wymiar sprawiedliwości w Polsce w latach 1944-1950, Gdańsk 2008.
Pasek A., Szkoły prawnicze jako przykład „demokratyzacji” wymiaru sprawiedliwości w początkach Polski Ludowej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2017, nr 3799, Prawo CCCXXIV.
Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944-1956, red. Kulesza W., Rzepliński A., Warszawa 2001.
Rzepliński A., Przystosowanie ustroju sądownictwa do potrzeb państwa totalitarnego w Polsce w latach 1944-1956 [w:] Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944-1956, red. Kulesza W., Rzepliński A., Warszawa 2001.
Rzepliński A., Sądownictwo w PRL, Londyn 1990.
Sowa A.L., Historia Polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011.
Sowa A.L., Wielka historia Polski. Od drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945-2001), tom 10, Kraków 2001.
Stawarska-Rippel A., Prawo sądowe Polski Ludowej 1944-1950 a prawo Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2006.
Zaborski M., Szkolenie „sędziów nowego typu” w Polsce Ludowej. Część I: Średnie szkoły prawnicze, „Palestra” 1998, nr 1-2.
Zaborski M., Szkolenie „sędziów nowego typu” w Polsce Ludowej. Część II: Centralna Szkoła Prawnicza im. Teodora Duracza i Wyższa Szkoła Prawnicza im. Teodora Duracza, „Palestra” 1998, nr 3-4.
