The history of the right to education in Polish constitutions
Keywords:
right to learn, education, higher educationAbstract
The right to learn is currently one of the most important rights pertaining to an individual (within the group of the so-called economic, social and cultural rights). Equally, it is also a necessary condition for the efficient and sustainable development of society. The article presents the history of the right to learn in Polish constitutions from the dogmatic point of view and in relation to the history of Polish education and the challenges it faced in various periods of the 2nd Republic of Poland and People’s Republic of Poland. The subject of this paper also embraces the evolution of the right to learn in the Polish constitutions, which, from being a mere group of social duties of the state for the benefit of an individual, was gradually transformed into a right (a public subjective right) pertaining to every individual. In addition, the paper discusses the impact the constitutional history of the right to learn might have, on developing a final version of this right in the currently binding Constitution.
References
Balcerek M., Prawa dziecka, Warszawa 1986.
Bała P., Konstytucyjne prawo do nauki a polski system oświaty, Warszawa 2009.
Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 2009.
Cybichowski Z., Polskie prawo państwowe, t. I, Warszawa 1925.
Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, Kraków 2010.
Erazmus E., Prawo do nauki w Polsce Ludowej, Poznań 1974.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne, Warszawa 2012.
Grabski W.M., Prawo do oświaty w krajach socjalistycznych, Warszawa 1985.
Homplewicz J., Polskie prawo szkolne, Warszawa 1984.
Jarosz Z., Zawadzki S., Prawo konstytucyjne, Warszawa 1980.
Jarosz-Żukowska S., Żukowski Ł., Prawo do nauki i jego gwarancje, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
Kierznowski Ł., Egzamin maturalny w Polsce. Analiza prawna, Białystok 2016.
Konstytucja RP. Komentarz, red. M. Safjan, L. Bosek, t. I, Warszawa 2016.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. III, Warszawa 2003.
Kozak M., Prawo dziecka do edukacji. Założenia pedagogiczno-prawne i bariery realizacyjne, Warszawa 2013.
Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917–1969. Podstawoweakty prawne, Warszawa 1972.
Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL, red. A. Łopatka, Warszawa 1978.
Przybysz P., Sytuacja prawna jednostki w zakładzie oświatowym, [w:] Jednostka wobecdziałań administracji publicznej. Międzynarodowa Konferencja Naukowa Olszanica 21–23 maja 2001 r., red. E. Ura, Rzeszów 2001.
Rudak O.M., Prawo do nauki, [w:] Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002.
Sadowska J., Ku szkole na miarę Drugiej Rzeczypospolitej. Geneza, założenia i realizacja reformy Jędrzejewiczowskiej, Białystok 2001.
Sekunda Ł., Prawo do nauki – rzeczywistość czy pusty slogan?, [w:] Uniwersytet trzeciej generacji. Stan i perspektywy rozwoju, red. D. Burawski, Poznań 2013.
Skotnicki K., Gwarancje prawa do nauki w projektach konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1995, z. 2.
Skotnicki K., Konstytucyjna regulacja prawa do nauki w polskich ustawach zasadniczych (rozważania na tle porównawczym), „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1995, t. LII.
Smołalski A., Historyczne podstawy teorii organizacji szkolnictwa w Polsce, t. III. Zagadnienia administracji edukacyjnej, Kraków 1999.
Szablicka-Żak J., Szkolnictwo i oświata w pracach Sejmu Ustawodawczego II Rzeczypospolitej, Warszawa 1997.
Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918–1932, Warszawa 1970.
Wiśniewski L., Podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywateli PRL na tle nowych konstytucji socjalistycznych, „Państwo i Prawo” 1977, nr 12.
Wołoszczyn S., Historia wychowania, cz. 1. Historia szkolnictwa, Warszawa 1962.
