Dzieje zastępstwa procesowego Skarbu Państwa od odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r.
Słowa kluczowe:
Prokuratoria Generalna, zastępstwo prawne Skarbu Państwa, radcowie prawniAbstrakt
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. w Polsce powołana została Prokuratoria Generalna RP. Zasłynęła, jako organ skupiający znakomitych fachowców, skutecznie broniący interesów Skarbu Państwa. Po drugiej wojnie światowej doszło do jej odtworzenia. Prokuratoria Generalna była wyjątkową instytucją w nowym systemie ustrojowym, narzuconym według wzorców Związku Radzieckiego. Nacjonalizacja przemysłu, rozszerzenie własności państwa i rozbudowa do kolosalnych rozmiarów administracji państwowo-gospodarczej sprawiły jednak, iż Prokuratoria Generalna nie mogła dłużej wypełniać swojej roli. W 1951 r. została zlikwidowana, a w jej miejsce powołano Urząd Zastępstwa Prawnego i wydziały prawne przy prezydiach wojewódzkich rad narodowych. Trzy lata później doszło do decentralizacji obsługi prawnej Skarbu Państwa i państwowych jednostek gospodarczych. Doprowadziło to do wyodrębnienia się zawodu radcy prawnego. System ten przetrwał do 2006 r., kiedy to wznowiła działalność Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa.
Bibliografia
XX lat samorządu radców prawnych 1982-2002, red. Żuławski J., Warszawa 2002.
Barańska-Głowacka J., Z kart historii samorządu radców prawnych, Warszawa 2012.
Buczyński K., Sosnowski P., Prokuratoria Generalna – 200 lat tradycji ochrony dobra publicznego, Warszawa 2016.
Graliński W., Tradycja i postęp w instytucji Prokuratorii Generalnej RP, „Teka Komisji Prawniczej” 2008, t. 1.
Kallas M., Krzymkowski M., Historia ustroju i prawa w Polsce 1772/1795-1918. Wybór źródeł, Warszawa 2006.
Korobowicz A., Witkowski W., Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Zakamycze 2002.
Litauer J.J., Z powodu stulecia Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Nieurzeczywistniony projekt jej zniesienia (1831), „Kwartalnik Prawa Cywilnego i Handlowego” 1916, z. 4.
Mamrot K., Adwokat czy radca prawny?, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1955 r., nr 8.
Obywatelskie inicjatywy ustawodawcze „Solidarności” 1980-1990, oprac. Barczyk K., Grodziski S., Grzybowski S., Warszawa 2001.
Sałaciński B., Prokuratoria Generalna RP (1919-1939), „Gazeta Sądowa Warszawska” 1939, nr 14-15.
Sitek B., Historia ochrony prawnych interesów Skarbu Państwa w Polsce, „Journal of Modern Science” 2015, vol. 3 (26).
Tkaczuk M., Galicyjska Prokuratoria Skarbu we Lwowie i jej Ekspozytura w Krakowie, „In Gremio” 2007, nr 7-8.
Tkaczuk M., Sprawy repatriacyjno-ewakuacyjne w praktyce prawnej Prokuratorii Generalnej w pierwszych latach po II wojnie światowej, „In Gremio” 2008, nr 9-10.
Tkaczuk M., Sprawy majątków opuszczonych i porzuconych (poniemieckich) w praktyce prawnej Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1945-1949 jako przykład zaangażowania państwa w regulację sfery wolności, [w:] Prawne aspekty wolności. Zbiór studiów, red. Cała-Wacinkiewicz E., Wacinkiewicz D., Toruń 2008.
Zarys historii powstania samorządu radców prawnych, oprac. Ośrodek Badawczy Radców Prawnych, „Radca Prawny” 1993, nr 3.
