Evolution of the Polish misdemeanour law system in the XX century
Keywords:
misdemeanour law, Poland, adjudicating on petty offencesAbstract
When the Polish state regained its independence in November 1918, there were three different legal regulation on its territory which represented three types of law for minor offences that were dominant in Europe at that time: French, Austrian and German. The work of creating a uniform system of minor offences law in mid-war Poland, included some solutions similar to those of the German model. The codification of criminal administrative procedures of 1928, placed minor offences under the jurisdiction of state administration, however, it provided for court control over it. Codification of the Polish Minor Offences Law, which provided for typically repressive punishments of custody and a fine, was completed and issued in 1932. In 1951, the Communist regime that ruled Poland after World War II, introduced a completely new, compared with European standards, model of Minor Offences Law. Here, minor offences cases were delegated to a collective body with the participation of a social factor. Although the collective bodies’ proceedings were created on the basis of court proceedings, an appeal to the jury of a superior court was introduced as in the Austrian administrative model. Custody was replaced by a socialistic penitentiary work, which existed until 1958. In 1958, collective bodies were given the right to administer custody for more serious offences, which resulted in the restoration of court control over criminal administrative proceedings. The next step, showing a tendency to abandon the Austrian model, was the bill on passing some minor offences to criminal administrative proceedings which was passed in 1966. This bill initiated a division of criminal deeds into crimes and offences based on the monetary value of harm occasioned. A complex codification of the minor offences law, which took place in 1971, continued the process of expanding minor offences law with institutions of criminal law and criminal proceedings. However, in terms of structural composition, Polish minor offences law was typical of an administrative model. The fall of the Communist regime made it possible to introduce wide changes which fully adjusted minor offences jurisdiction to international standards. The reform of 1990 conferred a form of quasi-public courts, operating at criminal courts of the lowest level, on collective bodies. One of the consequences of connecting collective bodies with the system of common courts was the complete submission of minor offences legislation to court control. In 2001, all collective bodies were disbanded and, thereafter, minor offence cases were to be dealt with by criminal courts of the lowest level. The modern model of Polish jurisdiction on minor offences is similar to French solutions, however, material law does not refer to the French concept of treating minor offence as the lowest form of crime. The formal separation of crimes and minor offences, which is not typical of European solutions, stems from the mixed character of the Polish minor offences law wherein, crime refers to concepts originating from German countries, whereas the model of minor offences proceedings refers to French models.
References
Adamiak B., Ewolucja systemu kar w orzecznictwie w sprawie wykroczeń w PRL, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji”, 1976, t. VIII .
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Zespół Akt Ministerstwo Sprawiedliwości, sygn. teczki 2010.
Bojarski M., M. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2005
Bojarski T., Ewolucja polskiego systemu prawa wykroczeń na tle rozwiązań europejskich, „Annales UMCS, Sectio G” 1993, vol. XL.
Bojarski T., Ewolucja polskiego systemu prawa wykroczeń, [w:] Rozwój polskiego prawa wykroczeń, Bojarski T., Mozgawa M., Szumski J. (red.), Lublin 1996.
Bojarski T., Polskie prawo wykroczeń. Zarys wykładu, Warszawa 2012.
Bojarski T., Zmiany dostosowawcze przepisów prawa wykroczeń do nowych kodeksów karnych, [w:] Rozważania o prawie karnym. Księga pamiątkowa z okazji siedemdziesięciolecia urodzin Profesora Aleksandra Ratajczaka, A. Szwarc (red.), Poznań 1999.
Dąbrowski W. F. , Orzecznictwo karno-administracyjne w PRL, Poznań 1967.
Grzegorczyk T., Gubiński A., Prawo wykroczeń, Warszawa 1995.
Grzegorczyk T., O systemie organów orzekających w sprawach o wykroczenia le lege lata i de lege ferenda, [w:] Rozwój polskiego prawa wykroczeń, Bojarski T., Mozgawa M., Szumski J. (red.), Lublin 1996.
Gubiński A., Areszt zasadniczy i zastępczy, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1963, nr 6.
Gubiński A., Ewolucja stosowanych przez kolegia środków karnych i zasad wymiaru kary, „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 6.
Jakubowska-Hara J., Grzywna w polskim prawie wykroczeń, Warszawa 2004.
Jendrośka J., Rozwój orzecznictwa w sprawach o wykroczenia w Polsce, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji”, 1978, t. X.
Jendrośka J., Uwagi o istocie orzecznictwa karno-administracyjnego, „Państwo i Prawo” 1958, z. 2.
Kasicki G., Wiśniewski A., Kodeks wykroczeń. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz do noweli z sierpnia 1998 r., Warszawa 1999.
Kocel-Krekora Z., Kierunki rozwoju polskiego prawa wykroczeń, „Zagadnienia Wykroczeń” 1987, nr 3.
Kolegia ds. wykroczeń w PRL /rozwiązania ustawowe i praktyka/. Broszura opracowana i wydana staraniem Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” oraz Małopolskiego Komitetu Walki o Praworządność. Warszawa – Kraków 1987.
Lewiński J. , Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2011.
Łysko M., Kara pracy poprawczej w orzecznictwie karno–administracyjnym Polski Ludowej, „Miscellanea Historico–Iuridica” 2008, t. VI.
Łysko M., Socjalistyczna reforma orzecznictwa karno-administracyjnego Polski Ludowej, [w:] Księga pamiątkowa dla uczczenia pamięci Profesor Krystyny Kamińskiej, A. Gaca (red.), Toruń 2013.
Łysko M., Kształtowanie polityki karnej w sprawach o wykroczenia przez aparat administracji Polski Ludowej, [w:] Dzieje biurokracji, tom. VIII, T. Bykowa, A. Górak, J. Legieć (red.), Lublin 2018.
Łysko M., Kształtowanie się ustroju kolegiów orzekających w Polsce Ludowej (1952–1956), „Czasopismo Prawo-Historyczne” 2012, t. LXIV, z. 2,
Łysko M., Obwiniony jako uczestnik postępowania w sprawach o wykroczenia – wczoraj i dziś, [w:] Role uczestników postępowań sądowych – wczoraj, dziś, jutro, D. Gil, E. Kruk (red.), Lublin 2015.
Łysko M., Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960-1971), Białystok 2016.
Łysko M., Przełom roku 1956 w Polsce a orzecznictwo karno – administracyjne, „Zeszyty Prawnicze UKSW” 2011, nr 11.3.
Łysko M., Reforma prawa karno-administracyjnego Polski Ludowej z 1958 r, „Z Dziejów Prawa” 2014, tom 7.
Łysko M., Zasady obsady personalnej kolegiów karno-administracyjnych Polski Ludowej, „Miscellanea Historico–Iuridica” 2013, t. XII.
Marek A., Polskie prawo wykroczeń, Warszawa 1987.
Marek A., Prawo wykroczeń, [w:] System Prawa Karnego, t.1, Zagadnienia ogólne, Warszawa 2010.
Marek A., Problemy reformy polskiego prawa wykroczeń, [w:] Problemy odpowiedzialności karnej. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Kazimierza Buchały, Z. Ćwiękalski, M. Szewczyk, S. Waltoś, A. Zoll (red.), Kraków 1994.
Mezglewski A., Mankamenty postępowania w sprawach o wykroczenia ograniczające realizację prawa do obrony, „Zeszyty Prawnicze Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2007, nr 2-3.
Mirończuk A., Oddziaływanie wychowawcze zakładów pracy, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1966, nr 5.
Nowe ustawy o wykroczeniach – narzędziem ochrony porządku publicznego i dyscypliny społecznej, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1971, nr 3.
O sytuacji w orzecznictwie karno-administracyjnym, „Poradnik dla Kolegiów Orzekających” 1960, nr 2.
Prawo o wykroczeniach. Projekt, Warszawa 1970.
Rajkowski R., Prawo karno-administracyjne Polski Ludowej, Warszawa 1955
Rozporządzenie Prezydenta RP z 22 marca 1928 r. o postępowaniu karno-administracyjnym (Dz. U. Nr 38, poz. 365).
Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 11 lipca 1932 r. prawo o wykroczeniach (Dz. U. nr 60, poz. 572).
Siarkiewicz K., Kształtowanie się ustroju kolegiów, „Zagadnienia Wykroczeń” 1977, nr 4-5.
Siewierski M., Ewolucja postępowania w sprawach o wykroczenia, „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 1.
Siewierski M., Ewolucja postępowania w sprawach o wykroczenia, „Zagadnienia Wykroczeń” 1978, nr 1.
Skupiński J., Model polskiego prawa o wykroczeniach, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1974.
Szumski J., Chuligański Charakter wykroczenia, [w:] Rozwój polskiego prawa wykroczeń, T. Bojarski, M. Mozgawa, J. Szumski (red.), Lublin 1996.
Szumski J., Główne kierunki polityki karnej realizowane przez kolegia do spraw wykroczeń w latach 1972-1989, „Archiwum Kryminologii” 1993, t. XIX.
Szumski J., Środki karne stosowane wobec sprawców wykroczeń, [w:] Problemy recydywy i drobnej przestępczości w prawie Polski i RFN, Skupiński J. (red.), Wrocław 1984.
Szumski J., Środki penalne w polskim prawie wykroczeń na tle doświadczeń praktyki, Lublin 1995.
Świda Z., Zarys polskiego prawa o wykroczeniach, Wrocław 1995.
Ustawa z dnia 15 grudnia 1951 r. o orzecznictwie karno-administracyjnym (Dz. U. nr 66, poz. 154).
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o przekazaniu niektórych drobnych przestępstw jako wykroczeń do orzecznictwa karno-administracyjnego (Dz. U. Nr 23, poz. 149).
Ustawa z dnia 2 grudnia 1958 r. o zmianie ustawy z dnia 15 grudnia 1951 r. o orzecznictwie karno-administracyjnym (Dz. U. nr 77, poz. 396).
Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 78, poz. 483).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. nr 12, poz. 116).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. nr 12, poz. 114).
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń (Dz. U. nr 12, poz. 118).
Ustawa z dnia 22 maja 1958 r. o zaostrzeniu odpowiedzialności karnej za chuligaństwo (Dz. U. nr 34, poz. 152.).
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. nr 109, poz. 1031).
Ustawa z dnia 8 czerwca 1990 r. o zmianie ustaw: Kodeks postępowania karnego, Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń i Kodeks pracy (Dz. U. nr 43, poz. 251).
Walczak S., Niektóre problemy kodyfikacji prawa karnego, „Państwo i Prawo” 1968, nr 4-5.
Wytyczne Ministra Spraw Wewnętrznych w zakresie orzecznictwa karno-administracyjnego na rok 1960, „Poradnik dla Kolegiów Orzekających” 1960, nr 2.
Zimmermann M., Art. 72 Konstytucji a dotychczasowe ustawodawstwo polskie, Lwów 1930.
Zimmermann M., Orzecznictwo karno-administracyjne, „Zagadnienia Karno-Administracyjne” 1965, nr 4.
