Zarys dziejów mniejszości niemieckiej w Polsce. Przegląd działalności politycznej, społecznej i kulturalnej od 1989 r.

Autor

  • Justyna Piruta Uniwersytet w Białymstoku

Słowa kluczowe:

mniejszość niemiecka, Rzeczpospolita Polska, prawa mniejszości niemieckiej, największa mniejszość narodowa w Polsce, organizacje mniejszości niemieckiej

Abstrakt

Niniejszy referat ma na celu przedstawienie, jak wygląda sytuacja mniejszości niemieckiej w Rzeczpospolitej Polskiej. W pracy zostanie dokonana analiza uwarunkowań tejże mniejszości, zarówno pod kątem prawnym, jak i historycznym. Artykuł można podzielić zasadniczo na dwie główne części. W pierwszej kolejności zostanie zaprezentowany rys historyczny. Po pierwsze zostaną przedstawione informacje na temat pierwszych osadników niemieckich na ziemiach polskich, jak funkcjonowali oni w społeczeństwie, czym się zajmowali, jakie prawa posiadali, czy asymilowali się z Polakami, czy kultywowali swoją kulturę, a także jakie stosunki panowały pomiędzy Niemcami a Polakami oraz wpływ zaborów i obu wojen światowych na te relacje. Następnie po omówieniu, jak wyglądały te okoliczności przed laty, dalsza część artykułu zostanie poświęcona czasom współczesnym. W tej części zrelacjonowane będą działania mniejszości niemieckiej obecnie, jak funkcjonują w społeczeństwie polskim, jak pielęgnują kulturę kraju pochodzenia, jakie relacje łączą mniejszość niemiecką z Polakami, czy przedstawiciele mniejszości niemieckiej działają w życiu politycznym, do jakich organizacji należą i jakie niemieckie wydarzenia kulturalne organizują. Zaprezentowane zostaną informacje dotyczące danych statystycznych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku, między innymi ile osób deklaruje się jako mniejszość niemiecka, jakie tereny Polski głównie zamieszkuje ta mniejszość. Nie zabraknie również informacji dotyczącej aktów prawnych odnoszących się do kwestii praw mniejszości niemieckiej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Bibliografia

Babiński G., Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce w świetle spisu ludności z roku 2002, „Studia Socjologiczne” 2004, nr 1.

Bartek R. (red.), Mniejszość niemiecka w faktach i liczbach, Opole 2018.

Bartek R., Rola mniejszości niemieckiej w regionie opolskim, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2015 , t. 3, nr 2.

Choroś B., Skrabacz E., Mniejszość Niemiecka w prasie regionalnej w sytuacji konfliktu. Framing i agenda medialna w ramach sportu o „Duże Opole”, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2017, t. 5, nr 3.

Długosz J., Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, red. I opracowanie J. Dąbrowski, księga IX, Warszawa 1964.

Ganowicz E., Niepartyjne formy ekspresji politycznej mniejszości narodowych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis” 2013, nr XI.

https://skgd.pl/2019/11/19/festiwal-chorow-i-zespolow-spiewaczych-mn-w-walcach/

https://skgd.pl/2020/09/23/wkrotce-rozpoczynaja-sie-17-dni-kultury-niemieckiej-na-slasku-opolskim/

https://skgd.pl/dzialalnosc-kulturalno-oswiatowa/dni-kultury-niemieckiej-na-slasku-opolskim/

https://skgd.pl/dzialalnosc-kulturalno-oswiatowa/dzialalnosc-oswiatowa-tskn/konkurs-recytatorski-w-jezyku-niemieckim-mlodziez-recytuje-poezje/

https://www.it.mragowo.pl/news/sommerfest-letni-festyn-mniejszosci-niemieckiej,0,3400,pl.html

https://www.vdg.pl/pl/portal/aktualnosci/wydarzenia/item/4592-vi-festiwal-kultury-mniejszosci-niemieckiej

Krasucki J., Polska – Niemcy. Stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Poznań 2003.

Łodziński S., Szmeja M., Warmińska K., Wprowadzenie. Mniejszości narodowe i etniczne w badaniach socjologicznych po 1989 roku. Tożsamości, teorie, badania, „Studia Humanistyczne AGH” 2014, nr 3.

Madajczyk Cz., Dokumenty w sprawie polityki narodowościowej władz polskich po przewrocie majowym, „Dzieje Najnowsze” 1972, t. IV, nr 3.

Matelski D., Mniejszość niemiecka w Polsce w latach 1945 – 2015, [w:] Niemcy, red. L.M. Nijakowski, Warszawa 2016.

Matelski D., Relacje polsko – niemieckie na ziemiach polskich do zakończenia II wojny światowej, [w:] Niemcy, red. L.M. Nijakowski, Warszawa 2016.

Mazurkiewicz M., Uczestnictwo mniejszości narodowych i etnicznych w polskim życiu politycznym po 1989 roku, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2019, nr 27.

Ustawa z 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. nr 95, poz. 425).

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. 2019, poz. 684).

Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz.U. 2017, poz. 823).

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku – Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. nr 20, poz. 104).

Wyniki Narodowego Powszechnego Spisu Ludności i Mieszkań 2011, Warszawa 2012.

Pobrania

Opublikowane

2021-04-01

Jak cytować

Zarys dziejów mniejszości niemieckiej w Polsce. Przegląd działalności politycznej, społecznej i kulturalnej od 1989 r. (2021). Miscellanea Historico-Iuridica, 19(2), 47-67. https://miscellanea.uwb.edu.pl/article/view/505

Podobne artykuły

1-10 z 248

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Inne teksty tego samego autora

<< < 53 54 55 56 57 58